بخش دوم
راهکار دیگر این است که برای اسفالت کوچه‌ها و سرک‌ها از اسفالت‌های نفوذپذیر استفاده شود یا شیارهایی در کوچه‌ها و سرک‌ها ایجاد شوند تا آب برف و باران از این طریق وارد سفره‌های آبی زیرزمین شوند. از اسفالت‌های نفوذپذیر می‌توان در کوچه‌ها و سرک‌های با ترافیک کمتر و راه عابران پیاده استفاده کرد.
از آن‌جایی که سفره‌های آبی زیرزمین کمتر از طریق بارش مستقیم برف و باران پر می‌شود و پرسازی این سفره‌ها بیشتر از طریق دریاها و نهرها انجام می‌شود. با این حال، در افغانستان برای ساخت دیوارهای استنادی دو طرف دریاها بیشتر بر جنبۀ محافظتی آن توجه شده است و جنبه‌های دیگر مانند کیفیت محیط زیست و فعل و انفعال آب‌های سطحی و زیرزمینی مد نظر قرار نگرفته است. کناره‌های دریای کابل برای جلوگیری از ریزش زمین و محافظت مناطق اطراف دریا از آب‌خیزی و سیلاب، با دیوارهای سنگی و سمنتی احاطه شده است که مانع رسیدن آب به سفره‌های آبی زیر زمین شده است. به گونۀ نمونه، برای ساخت چنین دیوارهایی به جای استفاده از سنگ و سمنت بهتر است از خاک‌ریز و دیوارهای حایل‌دار استفاده شود. استفاده از این بدیل نه تنها سبب افزایش 10 تا 15 درصدی سفره‌های آبی زیرزمین می‌شود که محیط زیست را نیز بهبوده بخشیده و کیفیت آب‌های زیرزمینی را نیز افزایش می‌دهد.
راهکار دیگری را که این سروی برای پرسازی دوبارۀ سفره‌های آبی زیرزمین کابل پیش‌نهاد می‌کند، پرسازی دوباره به گونۀ مصنوعی است. براساس این مطالعه، برای پرسازی دوبارۀ سفره‌های آبی زیرزمین به گونۀ مصنوعی از سه شیوه می‌توان استفاده کرد. روش اول، پرسازی به گونۀ مستقیم از طریق آب‌های سطحی است. در این شیوه می‌توان آب‌های سطحی را از طریق منفذها موجود در سطح زمین و خاک به سفره‌های آبی زیرزمین تزریق کرد. از آن‌جایی که در این شیوه آب سطح زمین به گونۀ مستقیم وارد سفره‌های آبی زیرزمین می‌شود، نیاز است تا از این شیوه در جاهای استفاده شود که خاک آن نفوذپذیر باشد، در غیر آن، آب‌های که در حوض‌چه‌ها برای این منظور استفاده می‌شود، بخار شده و هدر می‌رود. این شیوه معمولاً در حاشیه‌های رودخانه‌ها کاربرد دارد، حاشیه‌های با وسعت زیاد که به منظور کاهش خطرات آب‌خیزی و سیلاب در کناره‌های رودخانه‌ها در نظر گرفته می‌شود. حاشیه‌های وسیع رودخانه‌ها از یک‌سو سبب می‌شود تا در زمان آب‌خیزی و سیلاب آب اضافی رودخانه‌ها در این حاشیه‌ها پخش شوند و از سوی دیگر، آب‌های پخش‌شده در حاشیه‌های رودخانه‌ها سبب پرسازی دوبارۀ سفره‌های آبی زیرزمینی می‌شود.
هرچند حاشیه‌های کناری رودخانۀ کابل به دلیل ساخت‌وساز بی‌رویه و غیرقانونی از بین رفته و برگرداندن آن به حالت اول، به شدت چالش‌برانگیز است. با این حال، از این شیو می‌توان برای پرسازی سفره‌های آبی زیرزمینی حوزه‌های آبی فرعی، پغمان، شمالی، لوگر و ده‌سبز استفاده کرد، زیرا اطراف رودخانه‌های این مناطق خالی‌ست و می‌توان از زمین‌های اطراف این رودخانه به عنوان حاشیه‌های آب‌خیز استفاده کرد و از این طریق می‌توان سفره‌های آبی زیرزمینی را به گونۀ مستقیم دوباره پرسازی کرد. به گونۀ مثال، ساکنان شمالی به گونۀ سنتی و به منظور جلب توجه مرغابی‌ها و دیگر پرندگان مهاجر آب‌زی و در نهایت شکار آنان، آب دریاها را به حوض‌چه‌ها هدایت می‌کنند. آب‌های که در این حوض‌چه‌ها جمع می‌شود، نقش مهمی در پرسازی دوبارۀ سفره‌های آبی زیر زمین دارد.
روش دوم برای پرسازی دوبارۀ سفره‌های آبی زیرزمین به گونۀ مستقیم، تزریق آب سطح زمین به لایه‌های آبی است که اصطلاحاً به آن پرسازی مستقیم زیرسطحی گفته می‌شود. از این شیوه می‌توان در حوزۀ آبی مرکز کابل استفاده کرد، زیرا در این حوزۀ آبی زمین خالی محدود است و به اندازۀ کافی برای استفاده از شیوۀ اول در دست‌رس نیست. از آن‌جایی که با استفاده از این شیوه آب‌های سحطی به گونۀ مستقیم به لایه‌های آبی زیرزمین تزریق می‌شود، خطر آلودگی آب‌های زیرزمینی خیلی بالاست. علاوه بر خطر آلودگی، استفاده از این شیوه نیازمند هزینه‌های بالاست، زیرا برای عمل‌کرد درست این شیوه باید چاه‌های زیادی حفر شود.از شیوۀ زیر سطحی مستقیم برای پرسازی دوبارۀ سفره‌های آبی زیرزمین می‌توان در مقیاس‌های مختلف استفاده کرد.
در مقیاس کوچک، مانند ساختمان‌های دولتی و خصوصی، آب باران و برف را می‌توان در چاه‌های کم عمق جمع‌آوری کرد. این راهکار دو فایده دارد، اول این‌که می‌توان از آن به عنوان راهی برای پرسازی آب‌های زیرزمینی استفاده کرد و دوم این‌که جمع‌آوری آب برف و باران از این طریق از بروز سیلاب و پخش آب در سطح زمین جلوگیری می‌کند. چنین چاه‌هایی در اکثر خانه‌های شخصی و ساختمان‌های دولتی وجود دارد؛ زیرا زمانی از این چاه‌ها برای تأمین آب مصرفی استفاده می‌شد، اما با پایین رفتن سطح آب‌های زیرزمینی، اکثر این چاه‌ها خکشیده است که از این چاه‌ها می‌توان به عنوان محل ذخیرۀ آب برف و باران استفاده کرد. برای عملی کردن این شیوه باید طرح‌های روی دست گرفته شود و برای خانواده‌هایی که این شیوه را عملی می‌کنند، مشوق‌هایی نظیر کاهش قیمت آب مصرفی لوله‌کشی در نظر گرفته شود.
منبع : واحد تحقیقات و ارزیابی افغانستان AREU))
برگردان: علی احمدی_سلام‌وطندار
