بیماری کووید–19 که در ماه مارچ در افغانستان شیوع پیدا کرد، خیلی سریع تمام کشور را فرا گرفت. گزارش‌های رسمی از ابتلای بیش از 35 هزار تن و مرگ بیش از 1 هزار تن حکایت دارد که بیش از یک سوم آن پزشکان و کادر پزشکی اند. کارشناسان وزارت صحت عامه می‌گویند که شیوع بیماری از اواخر ماه جولای به نقطۀ اوجش خواهد رسید. با وجود محدودیت‌ها در کادر پزشکی و تجهیزات، افغانستان برای ایجاد ظرفیت مورد نیاز تلاش می کند، با این حال، بودجه و تجهیزات مورد نیاز برای پاسخ‌دهی به نیازهای درمانی از توانایی افغانستان خارج است.
تعداد تخت‌های بیمارستان به ازای هر یک‌هزار نفر ، حدود یک تخت است که کم‌ترین میزان در میان کشورهای خاورمیانه و آسیای میانه است. همین‌طور هزینه‌های درمانی عمومی نیز در سطح منطقه در پایینترین حد قرار دارد و 75 درصد هزینه‌های درمانی باید شخصی پرداخت شود. در حقیقت، هزینه‌های درمان به‌گونۀ خصوصی در افغانستان در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه در بالاترین سطح قرار داد که پرداخت آن از توان خانواده‌های با اقتصاد معمولی بالاست، زیرا بیش‌تر از 55 درصد این خانواده‌ها زیر خط فقر زنده‌گی می‌کنند.
در این پژوهش تأثیرات اجتماعی و توسعه‌یی بیماری کووید-19 مهم خوانده شده و گفته شده است که افغانستان حتا پیش از شیوع پاندمی جدید، از امنیت غذایی برخوردار نبود و در رتبه‌بندی جهانی از میان 185 کشور، رتبه 180 را به خود اختصاص داده بود. برنامه جهانی غذا اکنون هشدار می‌دهد که به دلیل بحران کووید-19 احتمال دارد تعداد افرادی که ناامنی حاد غذایی را تجربه کنند، دو برابر شود که این موضوع سبب بروز پاندمی گرسنه‌گی خواهد شد.
رئیس جمهور غنی در مصاحبۀ اخیرش با شورای اتلانتیک گفت که حکومتش برای مدیریت شیوع بیماری کووید-19 پنج گام را پیش‌بینی کرده و کشور اکنون در گام سوم قرار دارد. او در این مصاحبه افزود که پیامدهای اقتصادی شیوع بیماری کووید-19، سبب نیاز 90 درصد شهروندان کشور به کمک‌های غذایی و دارویی خواهد شد. یونسیف نیز پیش‌بینی کرده که امنیت غذایی حدود 12 میلیون افغان با خطر مواجه است که در صورت عدم دست‌یابی این افراد به امنیت غذایی، میزان فقر چند وجهی در کشور افزایش یافته و از 51.7 درصد به 61.4 درصد خواهد رسید.
گزارش یونسیف، آسیبپذیریهای اقتصادی و اجتماعی پاندمی جدید برای کودکان را بیش‌تر پیش‌بینی می‌کند. براساس این گزارش، احتمالاً از هر 10 کودک، 9 تن‌شان دست‌کم یکی از محرومیت‌ها را تجربه کنند. با این حال، فقر ناشی از پاندمی در میان کودکان بالا خواهد بود. گزارش می‌افزاید، به‌طور متوسط، کودکان 0 تا 17 ساله در مقایسه با سایر گروه‌های جمعیتی، بالاترین فشار را متحمل خواهند شد و تعداد کودکان بین سنین 6 تا 18 سال که از آموزش محروم اند، از 5.6 میلیون به 9.7 ملیون خواهد رسید.
در این پژوهش، تاثیرات بیماری کووید-19 بر زنان کشورهای در حال توسعه بیش‌تر گفته شده است، به ویژه زنانی که اکثریت نیروی کار اقتصاد غیررسمی را تشکیل می‌دهند. براساس این گزارش، بخش‌های خدمات پزشکی و درمانی که زنان تا 70 درصد از نیروی کاری آن‌ها را تشکیل می‌دهند، افزایش نیازهای مراقبتی از افراد مسن فشار بیش‌تری به زنان کارگر وارد می‌کند.
در این پژوهش تاثیرات محیطی بیماری کووید-19 نیز بررسی شده و گفته شده است که شهرهای با جمعیت بالا، نظیر کابل، بالاترین میزان ابتلا به بیماری را دارا خواهد بود، زیرا تعداد افراد با بیماری‌هایی زمینه‌یی در این شهرها بالاست. علاوه بر این، کابل، شهری با هوای آلوده است و دانش‌مندان متعقدند که ویروس‌ها خودشان را به ذرات آلاینده می‌جسپانند که این امر افزون بر این‌که سبب طولانی شدن عمر ویروس‌ها می‌شود، راهی در اختیار آنان قرار می‌دهند تا وارد بدن شوند.
این پژوهش پیش‌نهاداتی را نیز ارائه کرده و گفته شده است که در قدم اول باید روند گسترش ویروس کنترل شود و در گام دوم، بخش صحی باید برای موج دوم شیوع بیماری آماده‌گی بگیرند و منابع مالی بیش‌تری باید در اختیار بخش صحی قرار گیرد. پیش‌نهاد این پژوهش در گام سوم، تأمین هزینه‌های مبارزه با بیماری کووید-19 از درآمدهای داخلی گفته شده است، اما تأمین چنین منابعی در کوتاه‌مدت دشوار خواهد بود، به همین دلیل حکومت باید بدیل‌های دیگری را از بخش‌های دیگر از جمله تجارت آزاد و همکاری‌های منطقه‌یی تأمین کند. پیش‌نهاد دیگر این گزارش، بررسی جدی منابع مالی دیگر از طریق دونرهای جدید است. در این پژوهش آمده است که برنامۀ توسعه‌یی سازمان ملل یا یو‌ان‌دی‌پی نیز در این زمینه با حکومت افغانستان همکاری خواهد کرد و اولویت این نهاد حمایت مالی از نهادهای امنیتی به ویژه پولیس افغانستان است.
در گزارش آمده است که برنامۀ توسعه‌یی سازمان ملل متحد زیر چتر برنامۀ محافظتی‌اش از بخش صحی افغانستان حمایت می‌کند و این نهاد در همکاری با دیگر نهادهای همکار تلاش می‌کند تا وسایل محافظت شخصی و دیگر تجهیزات پزشکی را برای مردم افغانستان تهیه کند. این نهاد 15 مرکز صحی ثابت و 11 مرکز صحی سیار ایجاد کرده است که در امر پیش‌گیری، شناسایی موارد ابتلا به بیماری کووید-19 و مدیریت این بیماری نقش مهمی ایفا می‌کند.
