عیاللر بوییچه فعالیت قیله‌دیگن نهادلردن بیری‌نینگ تورمه ده‌گی عیاللر وضعیتی باره‌سیده اوتکزگن تیکشیروی کورسه تیشیچه، جرم قیلگن عیاللر توتیلگن چاغی و دوسیه‌لری تیکشیریله‌دیگن بیر چاغده، یمان کیلیشیک‌لر بیلن روپه‌ره بوله‌دیلر.
افغانلر بیرلشتیریش نهادی‌نینگ ایتیشیچه، اولکه بویلب کابل، بلخ، هرات، هلمند و قندهار ولایتلریدن 53 کیشی تورمه ده‌گی عیاللربیلن بولیب اوتگن اورگه‌نیشده کورسه تیشیچه، عیال مدافع وکیل و سارنواللر بولمه‌گنی، تورمه‌ده‌گی عیاللرنینگ قضایی حق‌لری باره‌سیده انیق توشونچه‌لری بولگن‌لیگی، عیاللرنینگ دوسیه‌لری تیکشیریلیش پیتی‌ده یمان کیلیشیک‌لر بیلن روپه‌ره بولیش‌لری و اویلریدن قاچگن عیاللر اوچون تینچ یشش بنالر بولمه‌گن‌لیگی قیین‌چیلیکردن دیب سنلگن.
بو نهاد اورگه‌نیشلری نینگ کورسه‌تیشیچه، زندانده‌گی عیاللرنینگ تورمه‌ده عیال وکیل و سارنواللری بولمه‌گنی حق‌لری باره‌سیده تعلیمات کورسه‌تیلمه‌گن‌لیگی و اولرنینگ تورمه‌دن چیقیش‌لریدن سونگ تینچ یشش بنا بولمه‌گن‌لیگی قیین‌چیلکلردن سنله‌دی.
افغانلر بیرلشتیریش نهاد سابق باشلیغی فرشته کریم‌نینگ تورمه ده‌گی عیاللر اجتماع‌ده قه‌یتیلیشی آبرومندلیک بیلن کیلتیریلیشی و بو عیاللردن کوپیسی تورمه دورینی اوتکزیشلری بیلن قه‌ییرده باریشلرینی بیلمه‌یدیلر. اونگه کوره دولت تامانیدن بوعیاللر اوچون تینچ یشش بنالر سانیگه آرتیریلیشی لازم.
خانم کریم تورمه ده‌گی عیاللر زندانلرده ساغلیقنی سقلش وضعیتی ناقوله‌ی لیگی‌گه روپه‌ره بولیب، بو عیاللر روانی کسل‌خانه‌لردن اوزاغ قالیب، دوسیه‌لری یخشی شکلده تیکشیریلمی‌دی دیدی.
خانم کریم‌نینگ ایتیشیچه، عیاللرنینگ زندانی دورلری تولگن‌دن کیین اجتماع‌ده قیتیش‌لری بیلن باشقه‌لر آلدیده اونملی بوله‌دیگن حرفه و ایشلردن اوزاغ قالگن‌لر.
بو اویوشمه گزارشیگه کوره، تورمه ده‌گی عیاللر31 فایزی نینگ جرمی قتل بولیب بیرینچی اوریننی اوزیگه آلگن و ایکینچی دورده 23 فایز اویدن قاچیش وجنسی زورلش هم 20 فایز ایتیلگن.
عین حالده افغانستان بشر حق‌لری ایرکین کمیسیونی‌نینگ کمیشنری ثریا صبح‌رنگ گه کوره، ملی و خلق ارا قانونلرده تورمه ده‌گیلر و محکوم بولگن‌لر حقوقی یخشی شکلده انیقلنگن و دولت بو حقنی بیریشگه توجه‌سیزلیک بیلن یانده شالمیدی.
خانم صبح‌رنگ نینگ تاکید قیلیشیچه، تورمه ده‌گی عیاللر یاپیق بیر فضاده حیات کیچیره‌دیلر و هر قنده‌ی تهدید، حقارت و یمان‌لیکلر بیلن روپه‌ره دیرلر.
بشر حق‌لری ایرکین کمیشنری نینگ ایتیشیچه، تورمه ده‌گی عیاللر اوچون بیر تیکشیروو تیزیم دایمی شکلده ایجات ایتیلیشی لازم.
طالب‌لر تیزیمی آغدریلگن‌دن سونگ، افغانستان اجتماعی وضعینی یخشی‌له‌نیشی اوچون کتته هزینه بیریلگن ایدی. دولت هم بشر حق‌لری و اینیقسه عیاللر حقوقینی بیرینچی ایشلریدن دیب ایتگن. اما کورینیشیچه، هم جهانی جامعه‌سی و هم افغانستان دولتی تورمه ده‌گی عیاللر جزا وقتیدن کیین بولر سونگی حیاتی اوچون هیچ قنده‌ی بیر ایش قیلمه‌گن.
