آرتمیس معبدی ترکیه نینگ ایزمیر شهریدن 50 کیلو متر اوزاق مسافه‌ده ايفسوس شهریده جایلشگن. مذکور معبد ییر یوزیده‌گی اینگ چرایلی و گوزه‌ل بنالردن بیری سنه له‌دی. انه شو باعث مذکور معبد دنیا ده‌گی ییتی عجایب آبده‌لر قطاری‌دن اورین آلگن. اوشبو معبد نینگ قالدیق‌لری دقت بیلن کوزه تیلگن‌ده، بو بنانی میلادی ییتینجی عصرده قوریلگن‌لیگی انیقلنه‌دی. اما، آرتمیس معبدی نینگ دنیا ده‌گی ییتی عجایب آبده سیره سی‌گه کیریشی میلاد دن آلدین 550- ییلگی تاریخ‌گه تیگیشلی بولگنی تخمین قیلنه‌دی. ییریک مرمر معبد سنلمیش مذکور بنا کیین‌چه‌لیک قیته قوریلیش اوچون کروسوس شاهی «لیدی» آرقه‌لی یونان‌لیک معمار کرسیفون گه تاپشیریله‌دی. معبد ده‌گی مجسمه‌لر یخلیت کوموش‌دن توزه تیلگن. ایتیشی‌چه، اوشبو مجسمه‌لر اوشه زمان‌نینگ ماهر معمارلری آرقه‌لی بیزه تیلگن. آرتمیس معبدی آلدی ساتدی مرکزی بولگن لیگی‌دن تشقری مذهب درس‌لری اوته دیگن ییریک درگاه هم بولگن. ییللر دوامی‌ده تاجرلر، سیاح‌لر، صنعت چی‌لر و دنیانینگ ایریم دولت‌لر پادشاهی آرتمیس مقدس معبدی‌نی یقین‌دن کیلیب کورگن‌لر. دنیا پادشاه‌لری ایریم ساوغه‌لر کیلتیریش بیلن معبدگه نسبتن بولگن حرمت لرینی بجا قیلگن‌لر. باستان شناس عالم‌لرنینگ سونگی وقت‌لرده آلیب بارگن تیکشیرولری‌ده، سابق زمان‌لر پادشاه‌لری آرقه‌لی کیلتیریلگن همده هندو مدنیتی‌گه تعلقلی ساووغه‌لر جمله دن آلتین‌دن تیارلنگن آرتمیس و عاج‌لر، سیرغه‌لر، بیلرزیک‌لر، چیرایلی بویین بندلر تاپیلگن. آرتمیس معبدی نینگ قالدیق‌لری میلاد دن آلدین.
1356- ییل 21- جولای کیچه سی هروستراتوس ناملی کیشی تاریخ‌ده آتی منگو قالیشی اوچون معبدنی اوت‌گه یاندیریب، کوزله‌گن مقصدی‌گه ییتگنی هم روایت قیلنه‌دی. قیزیغی شونده که بویوک اسکندرنی هم شو کیچه‌ده دنیاگه کیلگنی ایتیله‌دی. تاریخ‌چی پلوتارک نینگ ایتیشی‌چه، اوشبو کیچه اسکندرنی دنیاگه کیلیش مساله سی بیلن جدی بند بولگن‌لیگی باعث معبدنی محافظه ایته آلمه‌گن. بویوک اسکندر کیچیک آسیانی فتح قیلگن‌دن کیین مذکور معبدنی قیته قوریش‌گه اولگوره‌دی. میلادن کیین بیرینچی عصرده سنت‌پل مسیحیت دینی‌نی تبلیغ قیلیش اوچون ایفسوس‌گه سفر قیلگن. او، بو سفرده آرتمیس ایزداش‌لری بیلن دوچ کیله‌دی. معبد ایزداش‌لری هیچ بیر زمان الاهه‌نی ترک قیلیش نیتی‌ده بولمه گن‌لر. میلادی 262- ییل‌ده قیته قوریلگن مذکور معبد گود قبیله سی تامانیدن ویران قیلنه‌دی. میلادی تورتینچی ییل شهر اهالی سی آرتمیس مقدس معبدی‌نی قیته قوریش‌گه آنت ایچه‌دی. ایفسوس اهالی سی نینگ کوپچیلی‌گی مسیحیت دینی‌گه کیریب، اوزلری‌نینگ حشمت‌لی معبدلرینی ترک قیله‌دی لر. ایفسوس اهالی سی میلادی 401- ییل‌ده سونگی مرته معبد ویران قیلینگن‌دن کیین استه سیکین اوشبو شهرنی ترک ایته باشله یدی‌لر. ترک قیلینگن مذکور شهر میلادی 19- ییل‌ده کشف ایتیلیب قازیله‌دی. بو کشفیات نتیجه سی‌ده معبدنینگ اصلی قالدیق‌لری کورینه باشله گن. تورت بورچک‌لیک بولگن اوشبو معبد دیواری مرمر بیلن بیزه لگن. شونینگ‌دیک اوشبو آبده حیاطی‌گه چیقیش اوچون گوزه‌ل بیر دهلیز هم قوریلگن. مرمر زینه‌لر آرقه‌لی بلند قوت‌لی برنده‌لرگه چیقیلگن. آبده سطحی 80 متر و 130 متر قیلیب قوردیریلگن. بناده 127 ستون موجود بولگن. بلندلیگی 21 متر. ستون‌لرنینگ اوستکی قسمی چیرایلی شکل‌ده اویمه کارلیک قیلینگن. برچه ستون‌لر منتظم روش ده ترتیب بیلن اورنه تیلگن. مذکور آبده ده تورلی شکل و کورینیش ده‌گی صنعت نمونه‌لری موجود بولگن. جمله‌دن برونزدن یسلگن تورته ایسکی هیکل کوزگه تشلنه‌دی. ایتیلیشی‌چه، سنت پول اوشبو آبده‌نی کوزه‌تیش‌گه کیلگنی‌ده مذکور آبده ستون‌لری طلا و کیچیک نقره هیکل‌لر بیلن بیزه تیلگن. آرتمیس هیکلی‌نی اوشبو آبده ده بولگنی باره سی‌ده هیچ قنده‌ی دلیل قول‌ده ایمس.
