ریاست جمهوری برای بررسی رویدادهای چون سقوط ولایت کندز به دست طالبان، قتل فرخنده، حادثۀ جلریز، انفجار شاهشهید و چندین رویداد مهم دیگر دست به ایجاد کمیسیونهای حقیقتیاب زده؛ اما نتایج بررسیهای این کمیسیونها قناعتبخش نبوده است.
یک منبع نزدیک به ارگ ریاست جمهوری که نخواست نامش فاش شود، به سلاموطندار میگوید، رییس جمهور غنی تا کنون 61 کمیسیون حقیقتیاب را برای بررسی رویدادهای مختلف ایجاد کرده است.
اما شماری از فعالان مدنی میگویند، حکومت وحدت ملی برای کتمان حقایق، وقتکشی و سرگرمساختن مردم، به ساخت کمیسیونهای ظاهراً حقیقتیاب دست میزند.
هارون معترف، فعال مدنی به سلاموطندار میگوید، در رأس کمیسیونهای حقیقتیاب کسانی گماشته میشوند که نزدیک به هستۀ اصلی قدرت باشند.
عمراحمد پروانی از دیگر فعالان مدنی میگوید، بیتوجهی حکومت به یافتههای کمیسیونهای حقیقتیاب و گماشتن افراد وفادار به حکومت در کمیسیونها سبب افزایش فاصله میان مردم و دولت شده است.
به گفتۀ آقای پروانی، افرادی که به عنوان اعضای کمیسیونهای حقیقتیاب تعیین میشوند، در میان مردم بدنام اند و کسی از آنان انتظار شریکساختن حقایق را ندارد.
با این حال شاهحسین مرتضوی، معاون سخنگوی رییس جمهور به سلاموطندار میگوید، رویدادهای مهم نیاز به بررسی همهجانبه دارد و به همین دلیل حکومت همواره برای بررسی رویدادها کمیسیونی را متشکل از افراد باتجربه ایجاد کرده است.
سقوط ولایت کندز به دست طالبان؛ بررسی قتل فرخنده؛ حادثۀ سربریدن بیش از 20 سرباز در جلریز؛ انفجار بیپیشینۀ شاهشهید؛ حملۀ انتحاری بر کاروان سربازان تازهفارغشدۀ آکادمی نظامی میدانوردک؛ متهمشدن حنیف اتمر، مشاور امنیت ملی رییس جمهور به همکاری با داعش از سوی ظاهر قدیر، معاون مجلس نمایندهگان؛ بحران کابلبانک؛ مکتبهای خیالی؛ پروژۀ شهرک هوشنمد؛ حمله بر ریاست محافظت از رجال برجسته؛ حملۀ انتحاری در میان راهپیمایان جنبش روشنایی و نشست چرخبال پاکستانی در لوگر از مهمترین رویدادهاییست که رییس جمهور غنی برای بررسی آنها کمیسیون حقیقتیاب ایجاد کرده است.
از میان این همه کمیسیون حقیقتیابی که تاکنون شکل گرفته، کمیسیون بررسی رویداد سقوط کندز یافتههایش را در دو صد صفحه به حکومت پیش کرد؛ کمیسیون حقیقتیاب بهآتشکشیدن فرخنده پس از دو هفته بررسی، او را بیگناه دانست؛ و یافتههای کمیسیون حقیقتیاب رویداد جلریز نیز پس از دو ماه اعلام شد که غفلت وظیفهیی مقامهای نظامی را علت اصلی رویداد دانست، اما نامهای افراد متهم به غفلت وظیفهیی تا کنون با رسانهها شریک ساخته نشده است.