رحمتالله نبیل، رئیس پیشین امنیت ملی میگوید، قربانیان اصلی جنگ مردم افغانستان است و اگر مردم در گفتوگوهای صلح نقشی نداشته باشند، هزینۀ آن را خواهند پرداخت.
آقای نبیل در برنامۀ رونمایی یک نظرسنجی انستیتوت مطالعات صلح و جنگ در کابل میگوید، حکومت افغانستان حق داشت که از آغاز در روند صلح شامل میبود. او میگوید، آسیبپذیری مشروعیت نظام سببشده است که مردم و حکومت افغانستان نقش اصلی در صلح نداشته باشند.
رئیس پیشین امنیت ملی بر تقویت نقش مردم افغانستان و کشورهای منطقه در روند صلح تأکید میکند، اما میافزاید که نقش پاکستان باید محدود شود. او همچنان میگوید که در حال حاضر، در روند صلح افغانستان به پاکستان حق ویتو داده شده است.
نادر نادری، عضو هیأت گفتوگوکنندۀ حکومت با طالبان، از آمادهگیهای کامل این هیأت برای گفتوگوهای بینالافغانی سخن میزند. آقای نادری میگوید، این هیأت در گفتوگوهای بینالافغانی از صدای تمام مردم افغانستان به ویژۀ صدای زنان نمایندهگی و دفاع خواهد کرد.
فوزیه کوفی، عضو دیگر هیأت گفتوگوکنندۀ حکومت با طالبان که در نشست انستیتوت مطالعات صلح و جنگ حضور داشت میگوید، رویۀ برتریطلبی، نتایج انتخابات آمریکا و مخالفت سیاسی درون نظام سه عاملیاند که گفتوگوهای بینالافغانی را تحت تأثیر قرار میدهند.
خانم کوفی تأکید میکند که پس از صلح با طالبان، خشونت مسلحانه در افغانستان تداوم خواهد یافت، اما به گفتۀ او، در حال حاضر طالبان تهدیدی جدی هستند.
فوزیه کوفی در این نشست میگوید: «ما برای تصفیۀ حساب دینی نمیرویم، زیرا پایاندادن به اختلاف در تفاسیر و برداشتهای دینی به سادهگی امکانپذیر نیست.»
سمیعالله مهدی، یکی از اشتراککنندهگان در این نشست میگوید، چرا حکومت افغانستان در بارۀ رهایی 5 هزار زندانی طالبان و همچنان در بارۀ 400 زندانی این گروه که قرار است از بند آزاد شوند، هیچگونه معلوماتی به مردم ارایه نکرده است.
آقای مهدی میافزاید که در گفتوگوهای بینالافغانی، آزادی بیان نباید نادیده گرفته شود، زیرا به گفتۀ او، طالبان دو بار، نخست در نشست مسکو و بار دیگر هنگام امضای توافقنامۀ دوحه، با حالت تهدیدآمیز در برابر رسانههای ظاهر شدهاند.
در این حال یافتههای نظر سنجییی که از سوی انستیتوت مطالعات صلح و جنگ انجام شده است نشان میدهد که شماری زیادی از شهروندان کشور، خواهان نظام جمهوریت هستند.
در این نظر سنجی آمده است که 36،7 درصد مردم از بیرحمی طالبان نگراناند، 24، 49 درصد از خشونت طالبان علیه زنان نگرانی کردهاند و 22، 29 درصد هم گفتهاند، از این نگراناند که طالبان برای منافع پاکستان کار میکنند.
در بخشی از این نظر سنجی آمده است که اشتراککنندهگان طالبان را دلیل اصلی ناامنیها در کشور میدانند و از این گروه خواستهاند که از قربانیان جنگ پوزش بخواهند.