متفکرلردن بیری «فرزند تربیه‌سینی او توغیلیشی‌دن آلدین‌راق کیلین تنلش‌دن باشلش کیره‌ک»، دیگن ایدی. بو حکمت‌گه قولاق توتگووچی‌لر کم بولمه‌یپتی، اما اونینگ عکسینی قیلگن‌لر اکثریت حال‌لرده معلول فرزندلرگه آته-آنه، معلول نیوره‌لرگه بووه یو بووی بولیب قالیپتی.
سببی – کیلین تنلش‌ده یول قوییلگن خطالیک، یعنی یقین قرینداش‌دن قیز آلسه‌لیک. اَینچلی تامانی شونده‌کی، خطالیک‌نی انگلب ییتگن‌ده کیچ بوله‌دی. افسوس‌کی، اونی توزه‌تیب بولمه‌یدی. قرینداش‌لیک نکاحی‌نینگ میوه‌سی بولیب دنیاگه کیلگن معلول گودک آلدیده اوزنی عیبدار سیزیش‌دن هیچ قنده‌ی نفع یوق.
یقین قرینداش‌لر نکاحی‌دن توغیلگن گودک نینگ، تورت موچه‌سی همیشه بوت بوله‌ویرمس‌لیگی کوپچی‌لیککه معلوم بولگنی حالده شو ایش‌نی اختیار ایتووچی‌لر هنوزگچه تاپیلیشی‌نی قنده‌ی توشونیش ممکن؟ بو گپ‌لرنینگ همه‌سی سفسته، انه فلانچی‌لرنینگ عایله‌سی‌ده همه ساغلام – کو، دیدیگن‌لر کوپلب تاپیله‌دی.
بیراق اولر ظاهری خلاصه‌گه ته‌یه‌نووچی‌لردن اوزگه‌لر ایمس. قرینداش‌لیک نکاحی‌نینگ سلبی جهت‌لری یونیسکانینگ «ایپگ یولی» رادیو لایحه‌سی سایتی‌ده ژورنالیست بنفشه قلندراوه نینگ باله‌سی معلول عیال و اونینگ آته‌سی بیلن قیلگن صحبتی‌ده اطراف‌لیچه آچیب بیریلگن. صحبت‌نی اَیریم قیسقرتیریش‌لر بیلن حکمینگیزگه حواله ایتیش‌گه قرار قیلدیک.
– نیمه سبب‌دن تاغه‌نگیز نینگ اوغلیگه تورموش‌گه چیققن‌سیز؟
– آته – آنه‌لریمیز شونی خواهلشگن.
– نخات‌که اولر قرینداشلرنینگ نکاحی یخشی عاقبت‌لرگه آلیب کیلمس‌لیگینی بیلیشمه‌گن؟
– بیلمه‌دیم. اما بیز طبیات تیکشیروویدن اوته‌یاتگنیمیزده دوکتورلر «قرینداش ایمس‌می‌سیزلر؟» دیب سوره‌شگن. بیز بونی یشیرگن میز. چونکی اولر قرینداش بولسه‌لرینگ توی بولمس‌لیگی کیره‌ک دییشگن.
– فرزندینگیز ساغلام توغیلگن‌می؟
– تویدن کیین ایکّی ییل اوتیب اوغیللی بولدیک. اما معلول توغیلدی. ایکّی یاش‌گه تولدي و حرکتی یوق. باشینی توتالمه‌یدی. دوکتورلر قرینداش بولگن‌لرینگ اوچون شونده‌ی بولگن، دېییشدی.
– آته – آنه‌نگیز بوندن افسوس‌ده می؟
– آنه‌م هنوزگچه اکه‌مگه قیز بیریب بیکار قیلیبمن، دییدی.
– یقین قرینداش‌لر نکاحی حقیده نیمه دییسیز؟
– بیگانه بولگنی یخشی. قرینداش بولیب نیمه بولدیک. باله‌م شونقه توغیلگنی‌ده جوده سیقیلدیم. هر نرسه دیب آووندیم. بعضاً اوزیمنی قویگنی جای تاپالمه‌یمن، یوره‌ک‌لریم سیقیلیب کیته‌دی. قرینداشلرنینگ تورموش قورمه‌گنی یخشی. محله - کوی، همه بونده‌ی نکاح‌گه یول قویمس‌لیگی کیره‌ک…
– قیزینگیزنی قَی نینگیزگه کیلین قیلیب بیرگن ایکن‌سیز. بو تکلیف کیمدن چیققن؟
– کیاو نینگ بووه‌لری وصیت قیلیب کیتگن‌لر. وصیت‌لریگه قرشی چیقالمه‌دیک.
– نیگه بونده‌ی وصیت قیلگن بولیشی ممکن؟
– کیله‌جکده قرینداش‌لر بیر- بیری بیلن اهیل-ایناق بولسین دیگن‌لر- ده.
– قرینداشلرنینگ نکاحی‌دن توغیلگن فرزند معلول بولیشی ممکن‌لیگینی بیلمس میدینگیز؟
– ایندی بیلدیک. ایلگری شونقه قوده‌چی‌لیک کم بولر ایدی. حاضر کوپه‌ییب کیته‌یپتی. اکه – اوکه‌لر هم قوده بولیشیپتی. کوپچی‌لیگی فرزند بولمه‌ی اجره‌ب کیتیشیپتی. قرینداش – اوروغ قوده بولمه‌گنی یخشی ایکن -ده. چونکی اکثریت حال‌لرده نا ساغلام باله توغیلر ایکن.
– بونده‌ی حالت‌نینگ آلدینی آلیش اوچون نیمه قیلیش کیره‌ک، دیب اویلی‌سیز؟
– بونگه کوپینچه آته – آنه‌لر سببچی بولیشه‌دی. اولر یخشی‌لب اویلب کورسه‌لر معقول بولردی. دیندارلر و دوکترلر تامانیدن توشونتیریش ایش‌لری آلیب باریلیشی کیره‌ک…
منه، صحبت مضمونی بیلن هم تنیشیب چیقدیک. اونده الم و ارمان، پُشیمانلیک و اچّیق حقیقت جا بولگن. دینیمیز هم، طبابت هم یقین قرینداشلرنینگ نکاحی‌نی معقول‌لشمه‌یدی. تدقیقات حساباتی‌ده «سورونامه اوتکزیلگن عایله‌لر حقیده‌گی معلومات‌لرنینگ تحلیلی شونی کورسته‌دیکی، آته – آنه‌لر نینگ 23،6 فایزینی، بووه - بوویلر نینگ 16،4 فایزینی قرینداش – اوروغلر اورته‌سی‌ده توزیلگن نکاح‌لر تشکیل ایته‌دی.
بو ایسه اکثریت حال‌لرده رواجلنیش‌ده بیران – بیر نقصانی بار معلول باله توغیلیشی نینگ اساسی سبب‌لریدن بیری دیر»، دییلگن. تدقیقات خلاصه‌سی‌ده قرینداش‌لر نکاحی طفیلی معلول‌لر سانی آرته‌یاتگن‌لیگی علیحده تأکیدلنیب، جای‌لرده نکاح مسأله‌لری و عایله سلامت‌لیگی معمالریگه جدّی یانده‌شیش همده اهالی اورته‌سی‌ده ترغیبات ایش‌لرینی کینگ مقیاس‌ده آلیب باریش و انیق چاره – تدبیرلر ایشلب چیقیش لازم‌لیگی ایتیله‌دی.
تأسف‌کی، بو گپ‌لر دییرلی کاغذده قالیب کیتماقده. چونکی محله کمیته‌لری، عامه‌وی اخبارات واسطه‌لری بو باره‌ده ییترلی ایشلرنی عمل‌گه آشیریپتی دیب بولمه‌یدی. قرینداش‌لر نینگ قوده – انده‌چی‌لیگی ایسه دوام ایتماقده… اکثریت کیشی‌لر، – دییدی بیز بیلن صحبت‌ده د. خالقاو، – معلول‌لیک نازا الاگیک حالت‌ده نمایان بولگن‌د‌ه‌‌گینه جدّی اعتبار قره‌تیشه‌دی.
اصلیده کم‌قوتلیک، بویی پست‌لیک، اوته اوزونلیک، ذهن‌سیزلیک، شیطانلش کبی علامت‌لر هم معلول‌لیک سیره‌سیگه کیره‌دی. معلول‌لیک‌نینگ بونده‌ی کورینیشلری قرینداش‌لیک نکاحی‌دن توغیلگن‌لرده کوپ کوزه‌تیله‌دی. طبابت‌ده معلول‌لیک‌نینگ سبب‌لری اوچ تورگه بولینه‌دی. قرینداش‌لیک نکاحی شو سبب‌لردن بیری دیر.
قرینداشلرنینگ بیر- بیری بیلن قوده بولیش‌لری سبب‌لریگه کیلسک، اولر تورلیچه. عایله نینگ مال – ملکینی بیگانه‌گه قالدیرمسلیک، آغه – اینیلر آره‌سیده‌گی یخشی قیزنی قولدن چیقرمسلیک و کم‌خرجلیک طفیلی، قلین، سیپ، توی و تویدن کیینگی تورلی مراسملرده‌گی خرجت‌لرنی قیسقرتیریش مقصدیده قرینداش‌لر قوده بولیشماقده.
اما بو سبب‌لر بیلن اولرنی آقلب بولمه‌یدی. کیله‌جک اولادنینگ سلامت‌لیگینی گروگه قوییش عوضی‌گه تورموش قورمس‌لیک لازم. ساغلام اولادنینگ شکللنیشی‌ده اوشبو مسأله‌گه اعتبار قره‌تیش مهم اهمیت کسب ایته‌دی. صاحبقران امیر تېمور بی‌چیزگه کیلین تنلش‌گه کتّه اهمیت بیرمه‌گن. بو عنعنه‌نی بوگون هم دوام ایتتیریش فایده‌دن خالی بولمه‌یدی.
حیات‌هم، ساغلیک هم الله تامانیدن انسان‌گه بیریلگن بی‌ها نعمت. اونی سوءاستعمال قیلیش‌گه، پوتور ییتکزیش‌گه هیچ کیم نینگ حققی یوق. بیز نفقط بوله‌جک اولاد تربیه‌سیگه، بلکه ساغلیگیگه هم بیردیک مسوولمیز. شونده‌ی ایکن، یقین قرینداشلرنینگ عایله قوریشی‌گه اینده‌مه‌ی قره‌ب توریش دنیاگه کیله‌دیگن گودک‌نینگ معلول بولیب توغیلیشی‌گه آته – آنه‌سی بیلن برابر طرزده سببچی بولیش دیمک‌دیر.
