برپایۀ پژوهشی که واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان (AREU) از چه‌گونه‌گی وضعیت فعالیت‌های سیاسی در مکتب‌های لیسۀ کشور انجام داده، گروه‌ها و احزاب تندروی اسلامی به شدت در میان نوجوانان نفوذ کرده اند و در حال سربازگیری اند.
این پژوهش با نظرسنجی از 136 مکتب در هجده ولایت تهیه شده است. آنتونیو گیوستوزی و علی‌احمد علی، دو پژوهشگر این تحقیق می‌گویند که با 28 آموزگار و 403 دانش‌آموز گفت‌وگو کرده و از آن‌ها دربارۀ افزایش فعالیت احزاب سیاسی و گروه‌های تندروی مذهبی پرسیده اند.
آقای گیوستوزی در بخشی از سخنان خود با اشاره به فعالیت‌های دو حزب مذهبی «جمعیت اصلاح» و «حزب‌التحریر» گفت که این دو حزب به طور گسترده و مداوم در بیشتر لیسه‌های افغانستان به شیوه‌های گوناگون، افکار تندروانه و مخرب را ترویج و تبلیغ می‌کنند. وی می‌افزاید که استراتیژی جمعیت اصلاح افغانستان در گام نخست، جلب و جذب آموزگاران مکاتب است؛ آن‌ها با آموزش آموزگاران لیسه‌ها، به راحتی می‌توانند در ذهن نوجوانان رسوخ کنند.
علی‌احمد علی، یکی دیگر از پژوهشگران این تحقیق می‌گوید که احزاب اسلامی تندرو هم‌اکنون در لیسه‌های سراسر کشور حضوری گسترده دارند و به وسیلۀ اسلام‌گرایان تندرو کشورهای اروپایی همانند فرانسه، بلژیک و انگلستان، تمویل و تجهیز می‌شوند. به گفتۀ آقای علی، جنگ کندز نشان داد که این احزاب با هیچ گروه و قوم خاصی همکار نیستند و تمامی نوجوانان و جوانان شست‌وشوی مغزی می‌دهند؛ بی آن که خود را وارد جدال‌های قومی، سمتی یا زبانی کنند.
آقای علی می‌گوید که خاطرات تلخ دهۀ شصت و هفتاد شمسی از سیاسی شدن مکاتب، سبب شده تا دولت فعالیت‌های سیاسی در مکتب‌ها را به کلی ممنوع کند؛ اما نتایج تحقیق ما نشان می‌دهد که با آزادسازی فعالیت‌های سیاسی و ورود احزاب اصلاح‌طلب و میانه‌رو به مکاتب، نوجوانان را از چنگ گروه‌های تندرو چپ و راست بیرون خواهد کشید.
به گفتۀ این پژوهشگران، سیاست‌زده‌گی و تندروی در مکتب‌های افغانستان به مراتب بیشتر و بدتر از دهۀ شصت و هفتاد شمسی است و اگر ارگان‌های امنیتی، چون ریاست امنیت ملی و وزارت داخله در این راستا کاری نکنند، تا پنج سال آینده کشور با لشکر بزرگی از جوانانی روبه‌رو خواهد شد که برای نهادینه ساختن خوانش افراطی‌شان از دین، حاضرند از جان خود نیز بگذرند.
این تحقیق در ولایت‌های زابل، کندهار، هلمند، غزنی، پکتیا، لوگر، وردک، کابل، کاپیسا، پروان، تخار، کندز، بغلان، بدخشان، بلخ، هرات، کنر، لغمان و ننگرهار انجام شده است و در این میان دو ولایت تخار و کندز خیل عظیمی از دانش‌آموزان و دانشجویان تندرو را در دامان خود پرورش داده اند. نکتۀ جالب‌توجه در مورد تخار و کندز این است که گرایش و جلب‌وجذب دختران دانش‌آموز به آموزش‌های تندروانه در این دو ولایت به مراتب بیشتر از سایر ولایت‌های کشور است.
