وقتی به شرایط زندهگی در سطح یک سیارۀ دور فکر میکنید، طبیعت، فصلها و آب و هوای گوارای زمین را فراموش کنید. حتا اگر از منظومۀ شمسی هم دور نروید، آب و هوا و شرایط زندهگی در بعضی از سیارات مانند مریخ دشوار و بینهایت سخت است. به گونۀ مثال تفاوت دما یا حرارت در سطح مریخ به حدی عجیب است که از سطح تا ارتفاع 2 متری، حدود 20 درجه تغییر میکند. یعنی پاهای شما گرم و سر شما سرد خواهد بود. دوم اینکه به علت نبود اتموسفیر اولین مهاجرین به مریخ، مجبورند در دورن اتاقکهای بسته زندهگی کنند و هرگز نمیتوانند زیر آفتاب مریخ بخوابند یا خاک سیارۀ سرخ را لمس کنند. در سطح مریخ چنان گردبادهای عظیمی رخ میدهد که برای چندین روز آسمان این سیاره را تاریک و پر گردوغبار میسازد.
حالا با گذشت چندین سال، تلسکوپ فضایی کیپلر توانسته بیش از 1800 سیارۀ نو را به دور دیگر ستارهها کشف نماید و بیش از 1000 سیارۀ دیگر نیز زیر ذرهبین این تلسکوپ میباشند. ابزار و تکنولوژی امروزی ما در حدی نیست تا بتوانیم به سوی یکی از این سیارات سفر کنیم، اما تصور کنید روزی به نحوی توانسته اید که در سطح یکی از این سیارات که به اندازۀ زمین است، فرود آیید و حالا شما تجربۀ خود از زندهگی در این سیاره را برای همه بازگو میکنید.
سال گذشته دانشمندان یک سیاره به نام «کیلپر 186f» را کشف کردند که به اندازۀ زمین است و در کمربند حیات ـ منطقهیی به دور یک ستاره، که آب در آن فاصله در حالت مایع موجود دارد ـ به دور یک ستاره در گردش است و بنابرین ممکن است در سطح این سیاره موجودات زنده وجود داشته باشند.
ستارۀ کیپلر 186f تقریبأ نیم اندازه و نیم جرم خورشید را دارد و در نتیجه ستارهیی کمفروغ است و سیارۀ کیپلر 186f هم در فاصله 52.4 میلیون کیلومتر دور به دور آن در گردش است. برای مقایسه زمین ما در فاصلۀ حدود 150 میلیون کیلومتر ـ یک واحد نجومی ـ به دور خورشید در گردش است، یعنی منطقۀ حیات به دور خورشید ما 150 میلیون کیلومتر فاصله دارد.
دانشمندان با توجه به اندازۀ یک سیاره، مدت زمان گردش آن به دور ستارۀ مادر و دهها شاخص دیگر میتوانند شرایط زندهگی در سطح یک سیاره را به درستی حدس بزنند. ما هم با دانستن ویژهگیهای سیارۀ کیپلر 186f به سفر مجازی به این دنیای دور میرویم.
وقتی روی سطح سیارۀ کیپلر 186f ایستاده باشید، خورشید در آسمان آن 30 درصد بزرگتر از خورشید در آسمان زمین دیده میشود؛ اما گرمای آن اندکی کمتر از گرمای خورشید در سطح زمین است. بنابرین درست وسط ظهر یک روز آفتابی، ستارۀ کیپلر 186f به اندازۀ خورشید ما، قبل از غروب بزرگ دیده میشود. رنگ خورشید در زمان طلوع و غروب در این سیاره به ترکیبات اتموسفیری آن بستهگی دارد و اگر اتموسفیر این سیاره شبیه اتموسفیر زمین باشد در آن صورت به مراتب بزرگتر از خورشید، در زمان طلوع و غروب دیده میشود.
چون سیارۀ سنگی کیپلر 186f به اندازۀ زمین است، بنابرین آب مایع در سطح آن وجود دارد و هرجا که آب باشد به احتمال زیاد حیات نیز وجود دارد. چون هنوز نمیدانیم ترکیب اتموسفیر این سیاره چهگونه است، بنابرین نمیدانیم چه آب و هوا و دمایی را در سطح این دنیا تجربه خواهیم کرد.
اندازهگیریهای دقیق نشان میدهد این سیاره 11 درصد بزرگتر از زمین است و اگر ترکیبات آن مشابه زمین باشد ـ یک سوم آن را یک هسته آهنی و دو سوم دیگر آن را سیلیکات، آب و یخ ساخته باشد ـ در آن صورت جاذبه در سطح آن شبیه جاذبۀ زمین است.
یک سال در زمین 365 روز است و اما به علت فاصلۀ نزدیک این سیاره به ستارۀ مادر یک سال آن 130 روز زمینی است. مدار این سیاره تقریبأ دایرهیی است و دما در طول سال مانند فصلها در زمین، زیاد تغییر نمیکند و اما اگر مدار گردش آن مانند زمین خمیده باشد در آن صورت تابش نور به تمام بخشهای این سیاره یکسان نخواهد بود و آنگاه میتوانید شاهد تغییر فصل در بخشهای مختلف این سیاره باشید.
هنوز نمیدانیم طول روز در سطح این سیاره چه قدر است و آیا این سیاره در گردش به دور ستارۀ مادر در مدارش قفل شده یا خیر. یعنی اگر مانند ماه ما در مدار گردش به دور زمین قفل شده باشد، در آن صورت یک طرف این سیاره همیشه به سمت ستارۀ مادر قرار دارد و روز است و نیمۀ دیگر آن برای همیشه تاریک و شب خواهد بود. به دور ستارۀ کیپلر186 چهار سیارۀ دیگر (کیلپر186، b,c,d,e) در مدارهای نزدیکتر نسبت به سیارۀ کیپلر 186f در گردش میباشند. پس سیارۀ کیپلر 186f به اندازۀ کافی از ستارۀ مادر دور است و به دور محورش قفل نشده و در نهایت مانند زمین ما شب و روز دارد.
در روز از سطح این سیاره به مشکل میتوانید چهار سیاره دیگر را ببینید. اما سیارۀ کیلپر 186e برای مدت کوتاهی به خصوص در زمان غروب خورشید مانند یک ستارۀ درخشان ـ همانند زهره در آسمان زمین ـ از سطح این سیاره دیده میشود.
اما اگر بخواهید از این سیاره با دوستان خویش در زمین تماس بگیرید پیام شما بعد از 500 سال به زمین میرسد.