پس از سقوط حکومت طالبان، به یکباره همه چیز دستخوش تغییر شد. از گرایشهای سیاسی، مذهبی گرفته تا رفتارها و پندارهای اجتماعی و انگارههای فرهنگی. البته این تغییر بر اساس واژهگان ارسطویی بیشتر در صورت اشیاء بوده تا در جوهرشان. این تغییر در صورتها و وجوه نهتنها چهرۀ شهرها را عوض کرد، بلکه چهره و ظاهر شهروندان را نیز دستکاری کرد. به همین دلیل چندی پس از پاگیری نظام جدید، کلینیکهای زیبایی در نقاط مختلف شهرهای بزرگ کشور به ویژه در پایتخت ایجاد شد.
شاید به گمان بسیاری نظر به شرایط وخیم کنونی در کشور، ایجاد چنین کلینیکهایی از لحاظ اقتصادی و حتا اخلاقی، چندان عاقلانه و منصفانه به نظر نرسد، اما به گفتۀ مالکان کلینیکهای زیبایی رونق و افزایش این کلینیکها اتفاقاً به دلیل وخامت شرایط امنیتی و اجتماعی در کشور است. داغهای بجا مانده از جنگ، جراحات به وجود آمده در نتیجۀ خشونتهای فامیلی و یا ضایعات پوستی ارثی و مادرزادی، از مهمترین دلایلی است که بیماران را به مراکز پوست و زیبایی میکشاند.
اما به نظر میرسد که آنچه امروزه شمار زیادی از شهروندان، به ویژه بانوان را با کلینیکهای زیبایی آشنا ساخته، دغدغۀ پاکسازی و جوان سازی پوست است. در دو سال اخیر تقاضا برای انجام عملیات زیبایی در پایتخت بسیار افزایش یافته است. به گفتۀ جراحان پوست، بالارفتن آگاهی مردم مخصوصاً خانمها دربارۀ بهداشت پوست و مو، استفاده از اینترنت و همچنین افزایش پیامهای تبلیغاتی در این مورد، باعث شده است که تقاضا برای زیباسازی صورت روزبهروز افزایش یابد.
جراحان زیبایی در کابل میگویند که بزرگ یا کوچک کردن بینی و پروتز لب، صاف کردن خطوط و چینوچروکهای چهره، برداشتن پلک چشم در میان بانوان و همچنین کاشت مو و درمان ریزش مو بیشتر در میان آقایان رایج است. داکتر محمدصابر صبور جراح پلاستیک میگوید که روزانه در حدود 40 تا 50 نفر به کلینیکش مراجعه میکنند و بیشتر درخواستها مربوط به بخش جراحی صورت میباشد.
داکتر صبور میگوید که برخی از درخواستها برای زیباییسازی بسیار بیمارگونه است و غیرعاقلانه به نظر میرسد. این داکتر جراح ادعا میکند که ابتدا با تقاضا برای جراحی مخالفت کرده و سعی میکند تا به بیمارش خطرات جراحی پوست را بفهماند؛ زیرا بیمار شناخت درستی از زیبایی پوست و صورتش ندارد و مثلاً تصور میکند یک بینی کوچک، صورت بزرگش را زیباتر میسازد؛ در صورتی که چنین نیست.
داکتر عبدالغفار غیور از جراحان پلاستیک در کابل میگوید که بیماران پس از جراحی، با دیدن تغییراتی را که در صورتشان ایجاد شده احساس خرسندی و رضایت میکنند و اعتمادبهنفسشان بالا میرود.
به گفتۀ جراحان پوست و صورت، بیشتر متقاضیان زیبایی کسانی اند که فکر میکنند زیبایی برای پیشرفت در کار و زندهگیشان بسیار حیاتی است. اشخاصی که در رسانههای تصویری مشغول کارند و افراد تحصیلکرده که در کرسیهای مهم دولتی یا مؤسسات خارجی کار میکنند، مشتریان شناخته شدۀ کلینیکهای زیبایی اند.
یکی دیگر از دلایل رونق بازار پوست و زیبایی، قیمت بهصرفۀ جراحی در کابل است. داکتر صبور میگوید که هزینههای زندهگی و دخل و خرج در کابل نسبت به بسیاری از شهرهای جهان ارزانتر است؛ هزینۀ جراحی نیز مناسب است؛ حتا بیمارانی از آمریکا و اروپا نیز با استفاده از رخصتیهایشان به افغانستان سفر کرده و به کلینیکهای زیبایی مراجعه میکنند.
داکتر غیور نیز میگوید که هزینۀ جراحی بینی در کشورهای غربی بین 800 تا 1000 دالر آمریکایی است؛ اما این هزینه در افغانستان به کمتر از 500 دالر کاهش مییابد.
زهرا از کسانی است که عمل جراحی چشم انجام داده؛ وی میگوید که زنان باید به خودشان توجه کنند و به زیباییهایشان بیشتر اهمیت دهند. زیبایی و زیبا شدن سبب بروز تغییرات مثبت در روحیه و زندهگی زنان میشود.
لیلا نیز که برای ازبین بردن چین و چروکهای صورتش به کلینیک زیبایی آمده، میگوید که همۀ آدمها به ویژه بانوان به زیبایی خود اهمیت میدهند. با گذشت زمان و یا پس از تولد فرزندان، پوست صورت و بدن خطخط و چروکیده میشود؛ برای بازگشت به دوران جوانی و یا حالت پیش از زایمان شما مجبورید تا عمل جراحی پلاستیک را انجام دهید. لیلا میگوید، از زمانی که جراحی پلاستیک کرده، اعتماد به نفسش بسیار افزایش یافته و دیگر هیچ احساس بدی نسبت به خودش ندارد.
از اولین عمل جراحی پلاستیک در جهان زمان زیادی نمیگذرد. در دهۀ ۱۹۸۰ میلادی جراحی پلاستیک در آمریکا و اروپا رایج شد و در اوایل قرن بیستویک نیز به افغانستان راه یافت. اما هنوز هم با وجود سرسختی سنت و جامعۀ سنتی و همچنین اقتصاد ضعیف مردم افغانستان، ترویج کلینیکهای زیبایی به عنوان یک موضوع اجتماعی جای تأمل دارد.