روایت جنگ کندز از زبان زنان خبرنگار

زنان شهر کندز در چهارده سال اخیر سهم بسیار فعالی در رسانه‌های کشور داشته اند. شور و شوق زنان برای کار رسانه‌یی، در میان شهرهای بزرگ کشور جایگاهی استثنایی به کندز بخشیده بود. اما تسخیر کندز به دست طالبان، چهرۀ شهر را به کلی تغییر داد.

طالبان تمامی ادارات دولتی، اماکن عمومی مثل بانک‌ها و شفاخانه‌ها، مؤسسات داخلی و خارجی و برخی از خانه‌های مسکونی را غارت کردند و دارایی‌هایشان را به تاراج بردند. فاجعه زمانی رخ داد که جمعی از اعضای این گروه به زنان و کودکان بی‌پناه تجاوز کرده و بسیاری از شهروندان را زیر شکنجه کشتند.

در طی سه روز اشغال شهر به دست طالبان، برخی از رسانه‌گران کندز، یا زیر بازپرسی و شکنجه قرار گرفتند و یا هم از شهر گریختند. اما در این میان، برخی از زنان فعال رسانه‌یی با تمامی فشارها و تهدیدها در شهر ماندند و با چشم خود خشونت جاری در شهر را دیدند. سلام‌وطندار با برخی از این بانوان گفت‌وگویی داشته و روایت خاص آنان را از وضعیت شهر جنگ‌زدۀ کندز جویا شده است.

خانم زرغونه حسن، مسؤول رادیوهای کیهان و شایسته در کندز می‌گوید که هر دو رادیوی کیهان و شایسته ـ که یکی برای جوانان و دیگری برای زنان کار می‌کرد ـ در جریان اشغال شهر به گونۀ کامل ویران شده و تمامی تجهیزاتش را طالبان به غارت برده اند. خانم حسن می‌گوید که طالبان پس از تاراج دفتر کارش، تمامی اسناد و مدارک مهم دفتری را آتش زدند و نابود کردند.

ملالی یوسفی، بانوی دیگری که مسؤول رادیویی محلی به نام چراغ است، می‌گوید که طالبان داروندار دفترش را غارت کردند و تجهیزات سنگینی هم که توان حملش را نداشته اند، به آتش کشیدند. خانم یوسفی می‌افزاید که در سه روز اشغال کندز، زنان بسیاری به دست طالبان تیرباران شدند و انبوهی از خانواده‌ها به زیرزمینی‌ها پناه برده و شب‌وروز را در تشنه‌گی و گرسنه‌گی به سر بردند.

چند تن دیگر از فعالان رسانه‌یی که هم‌اکنون نیز خانواده‌هایشان در حومۀ شهر کندز زیر سلطۀ طالبان زنده‌گی می‌کنند، در گفت‌وگویی تلیفونی با سلام‌وطندار می‌گویند که طالبان فهرستی از نام‌های فعالان سیاسی، مذهبی، مدنی و رسانه‌یی را در اختیار دارند و تاکنون شمار زیادی از این فعالان را به اتهام همکاری با دولت، یا کشته اند و یا با خود برده اند. 

به گفتۀ آن‌ها، دو روز پیش از عید قربان، شماری از فعالان مدنی و شهروندان شهر کندز در دیدار با عمر صافی والی پیشین کندز، نگرانی‌های خود را دربارۀ بحران امنیتی در کندز درمیان گذاشتند، اما آقای صافی این نگرانی‌ها را بی‌پایه دانست.

یکی از بانوان که مسؤول یکی از رادیوهای محلی کندز است و به دلیل ترس از جانش نمی‌خواهد نامی از وی برده شود، می‌گوید که به سختی توانسته خود را از محل درگیری بیرون کشد. او می‌گوید که خانواده اش در وضعیت بسیار ناگواری به سر می‌برند و چند روز است که غذا نخورده اند.

بانوان رسانه‌گر کندز می‌گویند که هم‌اکنون در این شهر هیچ رادیویی فعالیت ندارد و تمامی پایگاه‌های رادیویی از سوی طالبان ویران شده اند. در حال حاضر شماری از زنان فعال رسانه‌یی در حومۀ شهر کندز در میان درگیری‌ها گیر افتاده اند. برخی دیگر نیز به ولایت‌های همجوار کندز متواری شده اند و در وضعیت بسیار بدی به سر می‌برند.