در آستانۀ هشتم ثور، در یک میزگرد تلویزیونی در مورد کارکردهای تنظیمها و مبارزۀ مردم افغانستان علیه شوروی و حاکمیت طرفدارش، شرکتکنندهیی که از نشانی تنظیم آقای عبدالرب رسول سیاف گپ میزد، به شرکتکنندۀ دیگری که از حزب همبستهگی نمایندهگی میکرد، حمله کرد و یک بحث رسانهیی به برخورد فیزیکی کشیده شد. نمایندۀ حزب همبستهگی نگاه انتقادییی به کارکردهای تنظیمها داشت و از سازمان «راوا» دفاع میکرد. نمایندۀ تنظیم آقای سیاف، سخنان نمایندۀ این حزب را برنتابید و با او گلاویز شد.
حزب همبستهگی افغانستان و سازمان «راوا» هردو از بقایای «جنبش دمکراتیک نوین» هستند. کسانی که تاریخ چهار دهۀ اخیر کشور را مطالعه کرده اند، میدانند که جنبش چپ افغانستان متشکل از دو جریان بود، جریان دمکراتیک خلق- جریانی که بعداً به حزب دمکراتیک خلق معروف شد و با کودتای هفت ثور به قدرت رسید- و جنبش دمکراتیک نوین. حزب دمکراتیک خلق از حزب کمونیست اتحاد شووری الهام میگرفت و جریان دمکراتیک نوین، از ایدیولوژی دولت چین متأثر بود.
پس از رویکارآمدن حزب دمکراتیک خلق، جریان دمکراتیک نوین علیه آن دست به سلاح برد. این جریان، حاکمیت حزب دمکراتیک خلق را دستنشاندۀ سوسیال امپریالیسم شوروی لقب داد و با آن به جنگ پرداخت. واقعیت دیگر این بود که جریان دمکراتیک نوین با تنظیمها نیز به دلیل اختلافهای ایدیولوژیک درگیر شد؛ یعنی از یکطرف با دولت وقت میجنگید و از سوی دیگر با تنظیمها. جنگ در دو جبهه نیروی این جنبش را رفتهرفته به تحلیل برد و پس از مدتی از صحنۀ سیاسی ـ نظامی کشور تقریبأ حذف شد. حذف این جریان از صحنۀ سیاسی تنها معلول جنگ در دو جبهه نبود. جنبش دمکراتیک نوین، مدتها پیش از کودتای ثور به شاخههای متعدد تجزیه شده بود و هیچگاه به وحدت درونسازمانی نرسید.
پس از کودتای هفت ثور نیز بسیاری از چهرههای شاخص سازمانهای گوناگون جریان دمکراتیک نوین، توسط حاکمیت خلقیها اعدام شدند. بقایای جریان دمکراتیک نوین که حالا در حزب همبستهگی و سازمان راوا جمع شده اند، منتقد سرسخت تنظیمها، دولت موجود و حزب مخلوع دمکراتیک خلق هستند. ذهنیت برخی از اعضای حزب همبستهگی و سازمان راوا هنوز هم ایدیولوژیک است. انتقادهای آنان از غرب و آمریکا در رسانهها و مصاحبههایشان، طنین ایدیولوژیک دارد. حزب همبستهگی و راوا با آن که خود را مدافع حقوق بشر و حقوق شهروندی میخوانند، اما تا حال به نقد گذشتۀ خود نپرداخته اند و از ایدیولوگهای پیشینشان انتقاد نکرده اند.
بقایای جنبش دمکراتیک نوین در میزگردها همیشه نمایندهگان تنظیمها را متوجه ویرانی کابل میسازند و از جنگهای تنظیمی کابل در نیمۀ اول دهۀ هفتاد خورشیدی انتقاد میکنند. از برکت فضای باز رسانهیی در کشور این فرصت فراهم شده است تا نمایندهگان جریانهای سیاسی گوناگون در کنار هم بنشینند و باهم بحث کنند. شرکت در بحث اقتضاهایی دارد که همۀ اشتراککنندهگان باید آن را مراعات کنند. نمایندهگان جریانهای سیاسی، هنگامی که در میزگردها مینشینند، باید بدانند که در استدیوی یک رسانه هستند نه در میدان نبرد. آنان باید انتقادهایشان را از یکدیگر با زبان نرم و مستدل بیان کنند. برخورد فیزیکی در درون استدیو منافی اخلاق عمومی است.
آقای عبدالرب رسول سیاف، شخصیتی است که در سخنرانیهایش مرز حلال و حرام را مشخص میکند. بسیار پرنفوذ است و بسیاری از او حساب میبرند. شایستۀ شأن ایشان نیست که نمایندۀ تنظیمش در یک بحث تلویزیونی به شریک بحث خود حمله کند. همان طوری که بقایای جریان دمکراتیک نوین حاضر به نقد گذشتۀ خود نیستند، تنظیمها هم تا حال گذشتۀ خود را با دید انتقادی مورد بررسی قرار نداده اند. پس از سقوط داکتر نجیب، تنظیمها در کابل به خاطر کسب قدرت سیاسی با یکدیگر درگیر جنگ شدند. در پایان نیز در ایجاد یک دولت با پایههای وسیع و فراگیر ناکام ماندند.
رسانههای جهانی به آنان لقب دولتسازهای ناکام دادند. سران تنظیمها صرف برای جنگ با شووری و حامیانش برنامه داشتند و هیچ طرحی برای بعد از پیروزی نداشتند. بیشتر اعضای تنظیمها مصروف نبرد بودند و رهبرانشان به چیزی به نام آموزش نیروی انسانی برای فردای پس از پیروزی فکر نمیکردند. تا حال سران تنظیمها حاضر نشده اند به این ناکامیها در حضور پیروانشان اذعان کنند. پیروان سران تنظیمها تصور میکنند که رهبرانشان نقدناپذیرند و مخالفانشان همه گناهکار.
در بحثهای تلویزیونی باید طرفها حرفهای همدیگر را بشنوند و بعد به انتقاد از طرف مقابل بپردازند. اگر نمایندۀ تنظیم آقای سیاف ادعا دارد که سازمان راوا روابط مشکوکی با طالبان و پاکستان دارد، باید مدعایش را با خونسردی به اطلاع مردم برساند. نمایندههای تنظیمها میتوانند اسنادی که این مدعا را ثابت میکنند، در اختیار رسانهها بگذارند. برخورد فیزیکی و راهانداختن سروصدا در استدیوهای تلویزیون، اصلاً درست نیست.
لازم بود که آقای سیاف در سخنرانیاش به مناسبت هشت ثور از رفتار نمایندهاش در یک میزگرد تلویزیونی انتقاد میکرد.