دوی وايي، چې د هېواد امنیتي او اقتصادي حالت مخ په خرابېدو دی او د ستونزو حواري له پاره دې ژر تر ژره لویه جرګه دایره شي.
د مشرانو جرګې لومړي مرستیال محمد عالم ایزدیار وویل، په اساسي قانون کې د لویې جرګې رابللو په اړه حکم شته دی؛ د دغه قانون له مخې دې د اوسنیو ستونزو د حل او هم د ټاکنیزو ټیمونو تر منځ د لاسلیک شوي هوکړې پلي کولو له پاره تصمیم ونیسي.
دی وايي، چې د لویې جرګې تر رابللو مخکې دې د ولسي جرګې او ولسوالیو شوراګانو د ټاکنو نېټه اعلان شي.
د مشرانو جرګې بل غړي زلمي زابلي هم د لویې جرګې په رابللو ټینګار وکړ.
د ده په وینا، د لویې جرګې رابلل د نظام د دوام له پاره اړین دي او د دې وېره شته، چې هېواد له ستر کړکېچ سره مخ شي.
زابلی وايي، چې ملت ته دې هرو مرو قناعت ورکړل شي، دغه نظام دې پیاوړی کړي او د دولت دواړو مشرانو ترمنځ دې د پوهاوي رامنځ ته کېدو په اړه تصمیم ونیسی.
د اساسي قانونو د ۱۱۱ مادې د حکم پر بنسټ په لویه جرګه کې د ملي شورا غړي، د ولایتي او ولسوالیو شوراګانو رییسان، کابینې غړي، سترې محکمې رییس او غړي او د لوۍ څارنوال ګډون ولري.
د لویې جرګې رابللو په اړه د چارو شنونکی محمد یونس فکور بیا وايي، چی د افغانستان اوسنیو شرایطو ته په کتو سره د لویې جرګې را غوښتل نا شونی کاردی او د حکومت پر وړاندې ستونزې ډېرې دي.
فکور وویل، چې سیاستوال دې له شخصي او سیاسي ګټو تېر شي او د حکومت ملاتړ دې وکړي.
دی زیاتوي، چې اوس وخت کې د لویې جرګې رابلل ګټه نه لري او د امنیتي ځواکونو ملاتړ او اقتصادي پلانونه دې جوړ کړی شي.
د مشرانو جرګې یو شمېر غړي په داسې حال کې د لویې جرګې د رابللو غوښتنه کوي، چې د ملي یووالي حکومت د رامنځته کېدو پر مهال د دواړو مشرانو تر منځ د سیاسي پوهاوي په یوه برخه کې هم د لویې جرګې یادونه شوې ده.
په پوهاوي لیک کې راغلي و، چې له دوو کلونو وروسته به لویه جرګه رابولي او په اساسي قانون کې د تعدیل او پر یو شمېر نورو مهو مسایلو به خبرې کیږي.
یواځې په مشرانو جرګه کې د لویې جرګې د دایرېدو غوښتنه په هېواد کې دد بېلا بېلو سیاسي او جهادي شخصيتونو له خولې هم په رسنيو کې د لویې جرګې په اړه خبرونه خپاره شوي دي، خو حکومت په دې اړه تر اوسه کوم څه نه دي ویلي.
