په نړۍ کې د معلولانو نړیواله ورځ داسې مهال نمانځل کېږي چې هېواد کې معلولان په خپل ټولنیز او فردي ژوند کې له ګڼو ننګونو سره مخامخ دي.
یوشمېر دغو معلولانو د یکشنبې ورځ په کابل کې «د افغان او زیانمنو معلولانو» ټولنې لهخوا په جوړه شوې غونډه کې شکایت وکړ چې له کار او زدهکړو څخه د محرومیت او له دوی سره د خلکو ناسم چلن د بېوسۍ احساس ورکړی دی.
د شهیدانو او معلولینو چارو وزارت مسوولان وايي چې دغه وزارت سره په ټولییزه توګه ۶۳۸۹۵۴ یتمان، کونډې او معلولیت لرونکي کسان ثبت کړي دي.
بلخ کې یوشمېر معلولانو د یوې غونډې پر مهال له سویډن کمېتې غوښتنه وکړه چې افغانستان کې خپل فعالیتونه بېرته پرانیزي.
یاده غونډه چې پرون «شنبه چنګاښ ۲۴مه» د بلخ مرکز مزارشریف ښار کې جوړه شوې وه، له حکومت وغوښتل چې افغانستان کې د سویډن کمېټې د فعالیتونو ځنډېدو پر پرېکړې بیاکتنه وکړي.
یوشمېر معلولان د حکومت له لوري دوی ته د خپلو حقوقو د نه ورکړې له امله شکایت کوي او وايي چې د ژمي په دې شپو او ورځو کې د خوړو او کور ګرمولو لپاره څه نهلري.
د یوشمېر ورزشي لوبو معلول لوبغاړي د المپیک ملي کميټې څخه غواړي چې دوی ته دې په بېلابېلو ورزشي برخو کې د ورزش زمینه برابره کړي.
ابراهیم دانشي چې شاوخوا شل کاله وړاندې جګړه کې په یوه لاس معیوب شوی وايي، معلولان ورزش ته پوره لاسرسی نهلري او باید دې برخې دوی ته پام وشي.
د غور یوشمېر معلولانو نن سهار د دغه ولایت په مرکز فېروزکوه ښار کې د دوی د حقونو نه ورکړې له کبله د اعتراض په توګه را ټول شول او له حکومت نه یې وغوښتل چې پام ورواړوي. امیرداد چې څلورکسیزه کورنۍ ور پر غاړه ده، له حکومت څخه غواړي چې د ده په ګډون، د ټولو معلولانو حقونه ورکړي.
نن د ډسمبر درېیمه د معلولانو نړیواله ورځ ده. کابل ښار کې یوشمېر معلولان وايي چې د معلولیت له کبله له ګڼو اقتصادي ستونزو سره لاس او ګرېوان دي.
پکتیا کې یوشمېر معلولان نیوکه کوي چې مالي حقوق یې پر خپل وخت نه ورکول کېږي چې له امله یې له ګڼو اقتصادي ستونزو سره مخ دي.
دوی نن مرکز ګردېز ښار کې یوې غونډې ته ویلي، د تېر حکومت پر مهال ورته ټاکل شوي حقوق چې هر کال به معلولانو ترلاسه کول، اوس په بېلابېلو پلمو ځنډېږي او دوی یې سختو ستونزو سره مخ کړي دي.
نن د اکټوبر ۱۵مه چې د تلې میاشتې له ۲۳مې سره برابره ده، په ټوله نړۍ کې د سپينې لکړې یا د ړندو نړیوالې ورځې په نوم نمانځل کېږي.
افغانستان کې دا ورځ داسې مهال نمانځل کېږي چې د نارسمي شمېرو له مخې، اوس نږدې نیم میلیون معلولان د ژوند له سخت کړاو سره مخامخ دي.
پروان کې یوشمېر معلولان او د شهیدانو د کورنۍ غړي شکایت کوي چې سږ کال یې خپل حقونه نهدي ورکړل شوي.
د دوی له ډلې یو معلول عبدالسلام چې د جبلسراج ولسوالي اوسېدونکی دی وايي، د شهیدانو او معالولانو ریاست لهخوا ورته ویل شوي چې دې اداره کې د معلولیت امتیازاتو پر شرایطو برابر نه دی.
په غور کې یوشمېر معلولان وايي چې له ګڼو ستونزو سره مخ دي او کلونه کېږي چې حکومتي مسوولانو یې وړتیا ته پام نه دی کړی او په هېڅ دولتي اداره کې یې پر دندو نه دي ګومارلي.
کابل کې یو شمېر معلولان شکایت کوي چې د اسلامي امارت له واکمنېدو وروسته یې معاشونه نه دي ورکړل شوي او ګڼو اقتصادي ستونزو سره مخ دي.
د اسلامي امارت کابینې د رییسالوزرا محمدحسن اخند په مشري نن په خپله دوهویشتمه ناسته کې معلولانو، یتیمانو او کونډو ته د مرستو په اړه د شهدا او معلولانو وزارت طرحه تصویب کړې ده.
خجسته هروي په هرات ولایت کې یو له هغو لسګونو معلولو ښځو څخه ده چې په دغه نندارتون کې یې په خپل لاس جوړې کړې لاسي صنایعو نندارې ته ايښي دي.
د بشري حقونو خپلواک کميسيون نن «په افغانستان کې په ۱۳۹۹ کال کې د معلوليت لرونکيو وګړو د بشري حقونو وضعيت» تر سرليک لاندې خپل څېړنيز راپور خپور کړ. د ياد راپور موندنې ښيي چې په تېرو ۱۴ کلونو کې د معلوليت لرونکيو کسانو شمېر ډېر شوی دی.
د بشري حقونو خپلواک کمیسیون دغه راپور کې راغلي، په دې موده کې د جګړې، ناامنیو او ځمکني ماینونو له کبله د معلولانو شمېر ۱۱ سلنه ډېر شوی دی. په دې څېړنه کې په ۲۲ ولايتونو کې ۱۵۰۴ معلوليت لرونکو وګړيو سره خبرې شوې دي چې ۱۱۹۲ يې نارينه او ۳۱۰ يې ښځينه دي.
د کندوز سلګونو معلولانو نن د دغه ولایت د ولایتي شورا د دروازې په مخ کې اعتراض وکړ او خبرداری یې ورکړ، که ژرترژره یې غوښتنې ونه منل شي، د کندوز-کابل لویه لاره به د ټرافیکو پر مخ وتړي.
د سلاموطندار په اړه
نشراتي سیاست او مسلکي اصول
د خصوصي حریم سیاست
له موږ سره اړیکه
کارموندنه
د معلوماتو او سندونو لېږل
له موږ سره د همکارۍ شرایط
شکایت
راډیويي خپرونې
فلم او تصویر
آر اس اس
په خبرپاڼه کې ګډون
