جاده‌ها؛ قاتلان اصلی مردم دایکندی

مقام‌های محلی در ولایت دایکندی می‌گویند که آمار تلفات رویدادهای ترافیکی در مسیر جاده‌های دشوارگذر و کم‌عرض این ولایت، کمتر از تلفات ولایت‌های ناامن در حمله‌های تروریستی نیست.

دایکندی در مرکز افغانستان، طبیعتی خشن و کوهستانی دارد. دایکندی در 1383 خورشیدی از بدنۀ ولایت ارزگان جدا شد و به جمع ولایت‌های افغانستان پیوست. اما با گذشت بیش از 12 سال از تشکیلش، هنوز حتا یک متر جادۀ آسفالت یا پخته ندارد و باشنده‌گان آن به شدت از عدم توازن در توزیع منابع دولتی برای نوسازی و توسعه در این ولایت شاکی هستند.

حبیب‌الله رادمنش، معاون والی دایکندی به سلام‌وطندار می‌گوید که باشنده‌گان این ولایت پیوسته از دشوارگذر بودن و خرابی جاده‌های ولسوالی‌ها به شهر نیلی، مرکز دایکندی، و از آن‌جا به ولایت‌های هم‌جوار رنج می‌برند و این جاده‌ها همواره از آن‌ها قربانی می‌گیرند.

آقای رادمنش می‌گوید که دلیل بالا بودن تلفات باشنده‌گان دایکندی در رویدادهای ترافیکی، «فقط خرابی سرک‌ها است. راه‌های دایکندی، با راه‌های ولایت‌های دیگر هیچ قابل مقایسه نیستند».

او می‌گوید که قرار بود در سال 1395 خورشیدی جادۀ نیلی تا ولسوالی ورس بامیان آسفالت شود؛ اما وزارت مالیه هزینۀ این طرح را از بودجۀ سال مالی 1395 کشیده است و این مایۀ تأسف مردم دایکندی است.

مسؤولان محلی دایکندی هشدار می‌دهند، تا زمانی که جاده‌‌های ولسوالی‌ها به مرکز و از آن‌جا تا ولایت‌های هم‌جوار حداقل به گونۀ درجه دوم و سوم ساخته نشوند، تلفات ناشی از خرابی این جاده‌ها هر روز بیشتر می‌شود.

عوض، یکی از راننده‌های که در مسیر دایکندی ـ بامیان ـ کابل مسافرکشی می‌کند، می‌گوید که آن‌ها به دلیل خرابی بیش از حد جاده‌ها، چهار روز راه می‌روند تا از دایکندی به کابل برسند. تنها خواستۀ او از حکومت، ساختن این جاده‌ها است. «موترهایی که در این مسیر از سرک منحرف شده اند، لاشۀ‌شان دیده می‌شود. حکومت باید متوجه شود. حال‌وروز مردم را ببیند. تا به کی بدبختی؟»

کوتل «قناق» یکی از کوتل‌های معروف در دلِ طبیعت خشن مناطق مرکزی است. این کوتل در مرز میان بامیان و دایکندی واقع شده و مسافران در دو طرف آن همه‌ساله از اثر برف‌باری، کم‌عرض بودنِ جاده، کانرهای غیرمعیاری، آب‌خیزی و گِل‌ولای ساعت‌ها و حتا روزها بند می‌مانند.

این روزها که میزان بارش باران در بیشتر مناطق افغانستان بالا می‌گیرد، ده‌ها مسافر در دو طرف این کوتل گیر می‌مانند.

غلام‌حسن و محمد، دو تن از مسافرانی که چند روز پیش در این کوتل گیر مانده بودند، با اشاره به موترهای نوع فلانکوچی که در این مسر رفت‌وآمد دارند، گفتند که بیشتر مسافران این موترها زن‌ها هستند و اگر چند ساعت دیگر آن‌جا گیر بمانند، همه‌گی تلف می‌شوند.