این روزها در رسانهها و فضای مجازی بیشتر یک نام به چشم میخورد؛ کامران علیزایی، رییس شورای ولایتی هرات. رسانهها چندروزیست که عکسهای خیابانگردی هوادارانِ مجهز به سلاحهای سبک و سنگین او را پخش و بازپخش میکنند. علیزایی پس از گزینش به عنوان رییس شورای ولایتی هرات، پیوسته چهرهیی جنجالآفرین بوده است.
او با اقدامهای فراقانونیِ خود سرخط خبرها شد و بیشتر از پیش شهرتش فزونی یافت. در آخرین مورد علیزایی به جرم سوء استقاده از صلاحیتهای وظیفوی به دو سالوشش ماه حبس محکوم شد، اما پس از فرستادهشدن حکم بازداشت کامران علیزایی از سوی مرکز عدلی و قضایی به وزارت داخله، ادارۀ محلی هرات اعلام کرد که تا کنون این حکم به ادارۀ محلی این ولایت نرسیده است.
مهمانخانۀ ارگ، نه زندان!
اما علیزایی چهگونه از گمنامی به متن ماجرا آمد؟ کامران علیزایی برای آزادسازی یکی از افرادش به دادسـتانی هرات وارد شد و مرد مظنون به رشوهگیری را هنگام تحقیق از دادستانی به زور بیرون کشید. به دنبال این قضیه بلافاصله دادستانی کل حکم بازداشت، ممنوعالخروجی و تعلیق وظیفۀ رییس شورای ولایتی هرات را صادر کرد. اما او به جای این که دستگیر شود، دو روز بعد به کابل آمد و مهمانِ ارگ شد. دیدار او با رییس جمهور سریع و پشت پرده انجام یافت. عیلزایی در فاصلۀ دو روز پس از دیدار با رییس جمهور، مجدداً در دفترش حاضر شد و در صحبتی با رسانهها حکمِ ممنوعالخروجی و تعلیق وظیفهاش را ملغا اعلام کرد.
دادستانی کل اما در پی موج اعتراض گستردهیی که لغو احکام ممنوع الخروجی و تعلیق وظیفۀ او در رسانهها به میان آورد، گفت که احکام فوق پابرجاست و فیصلۀ آنان ضمانت اجرایی دارد.
علیزایی در زمانِ بدی برای دادستانی کلِ کشور دردسر آفرید؛ زمانی که تازه مرکز عدلی و قضاییِ مبارزه با فساد به کارِ خود آغاز کرده بود و بدون شک پروندۀ آقای علیزایی به صورتِ مستقیم میبایست به همین مرکز فرستاده شود. او نیز بیکار ننشست و گروهی از هوادارانش را با سلاحهای سبک و سنگین به خیابانهای هرات آورد و زور و قلدریاش را به رخ همه شهروندان افغانستان کشید.
کامران علیزایی در ورزشگاه شهر به هوادارانش که اکثراً از مناطق هممرز با ایران در هرات آمده بودند، گفت، علیه او دسیسه ساختهاند و تمام اینها پروپاگنداست. سپس بلافاصله با گروهی از ریشسفیدان هوادارش دوباره به کابل آمد و مهمان ارگ شد. بعد از آن، دادستانی کل در مورد پروندۀ او به رسانهها و مردم هیچ اطلاعاتی نداد تا این که اخیراً با گذشت نزدیک به هشت ماه، دوباره اسمش سر زبانها آمد و سرخط خبرهای روز شد.
دادگاه ابتدایی حکم دو سالوشش ماه زندان را برای او صادر کرد. او نه این که زندانی نشد بلکه این بار دست به قدرتنمایی وسیعتری زد. هرات، از عمده شهرهای فرهنگی افغانستان یک بار دیگر مانور هواداران علیزایی را با سلاحهای سبک و سنگین شاهد بود. این رویداد ترس و واهمۀ جدییی را در میان شهریان این ولایت برانگیخت. افراد مسلح غیرمسؤول علیزایی حداقل سه جادۀ عمدۀ شهر را به روی ترافیک بستند و فضایی از اختناق، ترس، بیباوری به دولت افغانستان و پراکندهگی را در شهر ایجاد کردند. رییس جمهور پس از سفرهای اخیرش نه این که خواهان برخورد و زندانیشدن علیزایی نشد، بلکه در نشست پرتنش خبریاش به خبرنگاران اجازه نداد در مورد کامران علیزایی سوالی مطرح کنند.
علیزایی کیست؟
کامران علیزایی که پیش از این سابقۀ کار سیاسی ندارد، به عنوان سرمایهداری زبده در غرب افغانستان شناخته شده بود. چهلودو سال سن دارد و بیشتر سالهای عمرش را در شهرستانِ مرزیِ کهسان گذرانده است. علیزایی عاشق اسب است و هر جمعه خیل اسب سوارانش در خیابانهای شهر به راه میافتند و نمایشِ لشکر اسبهای قیمتیِ علیزایی هرات را به چند سدۀ گذشته شبیه میسازد.
او متهم است که در سالهای گذشته، پیوسته در تجارت مواد مخدر در غرب افغانستان فعال بوده و ثروت هنگفتاش را از راه قاچاق مواد مخدر به دست آورده است. شهرستان کهسان در هرات از نقاط مرزی کشور با ایران و ترکمنستان، از مناطق اصلی نفوذ اوست. این مناطق مرز مهمی برای ترافیک مواد مخدر از افغانستان به ایران و ترکمنستان اند که یکی از مسیرهای آمدوشدِ دایمی و اصلی قاچاقبران مواد مخدر در غرب افغانستان به حساب میآیند.
قاچاقبران در این منطقه به دور از چشم دولت، مردم محل را برای انتقال مواد مخدر وادار میکنند و به تجارت پرسود مواد مخدر میپردازند. بارها اتفاق افتاده که بسیاری از جوانان مناطق مرزی در هرات، هنگام انتقال مواد مخدر کشته شدهاند و حتا برخی از آنها هنگام انتقال مواد مخدر از سوی پولیس مرزی ایران دستگیر و اعدام شدهاند. جالب است بدانید که یکی از قریههای مرزی در شهرستان غوریان هرات، پس از آن که تمام جوانان آن در راه انتقال مواد مخدر از بین رفتند، نامش «قریۀ بیوهها» شد و این نقاط مرزی، اصلیترین مکان نفوذ کامران علیزایی به شمار میآیند.
در میان شهرواندان هرات نیز نام کامران علیزایی با قاچاق و مافیایی مواد مخدر گره محکمی خورده است. چندی پیش در میان مردم و رسانهها خبری دستبهدست میشد که نیروهای مرزی ایران کاکای کامران علیزایی را هنگام انتقال محمولههای مواد مخدر به دام انداختهاند و در نهایت او را اعدام کردهاند.
همین طور شماری از نمایندهگان شورای ولایتی هرات، کامران علیزایی را پیوسته به قاچاق مواد مخدر متهم کردهاند و او را از میلیاردرهای هرات و از بزرگترین تبهکاران غرب افغانستان میدانند. چندی پیش یک نمایندۀ شورای ولایتی هرات در گفتوگو با یکی از روزنامهها گفته بود: «در چهارده سال فعالیت پیوستۀ آقای علیزایی در ترافیک مواد مخدر حتا یک کیلو تریاک او ضبط نشده و همین طور کامران علیزایی متهم است که با سربازان و افسران مرزی ایران و ترکمنستان ارتباط خوبی دارد، و با خیال آسوده محمولههای مواد مخدر را به کمک دوستان مرزیاش از دهنۀ ذوالفقارِ هرات به این دو کشور انتقال میدهد.»
این که رییس جمهور غنی به خبرنگاران اجازه نداد تا در مورد علیزایی سوال کنند، نمود و اشارۀ مختصری به ماجراست که میتوان از آن به این مطالب و معانی پیبرد، یا به تعبیری، شهروندان افغانستان! خود حدیث مفصل خوانید از این مجمل.