سخنان نواز شریف، نخست‌وزیر پاکستان در سفر روز سه‌شنبه‌اش به کابل، بسیار واضح بود. او با پیام روشنی به کابل آمده بود. آقای شریف در نشست مشترک خبری با رییس جمهور غنی گفت که دشمن افغانستان نمی‌تواند دوست پاکستان باشد. او از طالبان نام برد و عملیات‌های تهاجمی این گروه را که زیر نام «عزم» و اسم‌های دیگر انجام می‌شوند، محکوم کرد.
در سیزده سال گذشته نشنیده بودیم که زمام‌داران پاکستان از طالبان نام ببرند و اقدامات آنان را به شدت نکوهش کنند. سیاست‌مداران و جنرال‌های پاکستانی پیش از این طالبان را قربانیان وضع موجود افغانستان می‌خواندند و جنگ آنان را توجیه می‌کردند. حتا سران حزب مردم پاکستان که پیش از آقای نواز شریف سکان ادارۀ حکومت پاکستان را به دست داشتند، به این صراحت از طالبان نام نبرده بودند.
حزب مردم پاکستان بیشترین ضربه را از طالبان خورده است. گروه طالبان پاکستانی بی‌نظیر بوتو، رهبر این حزب را ترور کرد. طالبان پاکستانی هم‌چنان به همایش‌های انتخاباتی حزب مردم در سال 2013 حمله کردند و شمار زیادی از هواداران آنان را کشتند. همین رویدادهای تروریستی سبب شدند که حزب مردم در آن انتخابات رای نیاورد.
اما نواز شریف سابقۀ دشمنی با طالبان ندارد. طالبان پاکستانی به همایش‌های انتخاباتی حزب او در انتخابات سراسری پاکستان در سال 2013 حمله‌یی نکردند. هیچ عضو ارشد حزب نواز شریف از سوی طالبان پاکستانی ترور نشده است. نواز شریف به محض به قدرت‌رسیدنش در سال 2013، اعلام کرد که با طالبان پاکستانی مذاکره می‌کند. نواز شریف در سال‌های 1997-1998 از ملا عمر که آن زمان در افغانستان حاکمیت داشت نیز ستایش کرد. او آن زمان هم نخست‌وزیر پاکستان بود و تلاش می‌کرد لایحه‌یی از پارلمان پاکستان بگذرد که بر اساس آن، احکام فقهی منبع اصلی قانون‌گذاری در آن کشور باشد. شریف آن زمان به نماینده‌گان پارلمان پاکستان گفته بود که الگوی حکومت طالبان در افغانستان مدنظر اوست. کودتای جنرال پرویز مشرف در سال 1999 سبب شد تا این برنامۀ نواز شریف برهم بخورد.
اکنون اما افکار نواز شریف تغییر کرده است. او دیگر طالبان را الگوی خودش اعلام نمی‌کند. آقای شریف هم‌چنان بسیار صریح و بی‌پرده، از سیاست‌های امنیتی کشورش در قبال افغانستان انتقاد می‌کند. انتقاد صریح شریف از طالبان، نشان‌دهندۀ آن است که او از سیاست امنیتی هندمحور پاکستان در قبال افغانستان بسیار خسته شده و دیگر آن را به سود کشورش نمی‌داند.
نخست‌وزیر پاکستان به روشنی گفت که دشمن افغانستان نمی‌تواند دوست پاکستان باشد. این حرف نواز شریف در تضاد با سخنان دیگر سیاست‌مدارها و جنرال‌های پاکستانی است. جنرال‌های بازنشستۀ پاکستانی بارها گفته اند که طالبان دارایی راهبردی آنان هستند. اما سخنان روز سه‌شنبه نواز شریف در کابل نشان می‌دهند که حداقل حکومت او دیگر از این سیاست فاصله گرفته است.
نواز شریف از مدت‌ها بدین‌سو به این نتیجه رسیده که بدون تأمین ثبات و امنیت در منطقه، ثبات در پاکستان تأمین نمی‌شود و اقتصاد آن به شگوفایی نمی‌رسد. او در انتخابات سال 2013 به مردم پاکستان وعده داده بود که امنیت و اقتصاد این کشور را بهبود می‌بخشد. نواز شریف به خوبی می‌داند که تأمین امنیت پاکستان و رونق اقتصادی آن، به ثبات منطقه و بهبود روابط با همسایه‌ها وابسته است. به همین دلیل، پس از روی کارآمدنش به شدت تلاش کرد تا روابط کابل-اسلام‌آباد-دهلی نو را بهبود بخشد. او به مراسم حلف وفاداری نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند رفت، دستان او را فشرد و گفت که طرف‌دار دوام تنش نیست. به کابل هم عین پیام را فرستاد.
گفته می‌شود که حزب او (مسلم‌لیگ) به رهبران طالبان در پاکستان هم گفته که بهتر است با کابل مذاکره کنند. او می‌داند که اگر طالبان افغانستان با کابل وارد مذاکره شوند، طالبان پاکستان هم دلیلی نخواهند داشت تا از مذاکره با اسلام‌آباد امتناع کنند.
نواز شریف از سیاست تعامل با پاکستانِ رییس جمهور غنی نیز به گرمی استقبال کرد. او دیروز (سه‌شنبه، 22 ثور/اردیبهشت) به کابل آمد تا مذاکره و تعامل دوام کند. در کابل هم هیچ‌کسی شک ندارد که نواز شریف خواستار بهبود روابط با افغانستان و حل مشکل طالبان از طریق مذاکره است؛ اما واقعیت این است که تصمیم‌گیرندۀ اصلی در سیاست خارجی پاکستان، ارتش این کشور است. ارتش پاکستان در سیاست این کشور در قبال افغانستان، حق وتو دارد. تا زمانی که جنرال‌های پاکستانی سیاست امنیتی هندمحور را در قبال افغانستان کنار نگذارند، از دست نواز شریف کاری ساخته نیست.
به نظر می‌رسد که نواز شریف سخت تلاش می‌کند تا ارتش را با خودش همسو سازد؛ اما تا کنون هیچ نشانه‌یی مبنی بر تغییر نگرش ارتش به چشم نمی‌خورد. ارتش پاکستان هنوز هم طالبان و سازمان‌های زیرمجموعۀ آن را دارایی راهبردی خودش می‌داند.
با روی کارآمدن حکومت وحدت ملی، رییس جمهور غنی تلاش کرد تا رضایت ارتش پاکستان را نیز جلب کند. او شخصاً به محل سوق و ادارۀ ارتش پاکستان در راولپندی رفت و با جنرال راحیل شریف ملاقات کرد. سپس، چندین بار دیگر از سران ارتش پاکستان در ارگ میزبانی کرد. حتا رییس جمهور در اصول پذیرفت که نیروهای دو کشور بر ضد طالبان پاکستانی عملیات مشترک انجام دهند. رسانه‌های پاکستانی گزارش دادند که با روی کارآمدن آقای غنی، کابل شماری از زندانیان طالبان پاکستانی را به اسلام‌آباد تحویل داده و هیأتی از بازجویان پاکستانی هم از زندانی‌های طالبان پاکستانی در زندان‌های افغانستان تحقیق کرده است. اما با وجود همۀ این‌ها، تا کنون ارتش پاکستان سران طالبان را روی میز مذاکره حاضر نکرده است. ارتش پاکستان هم‌چنان از عملیات بهاری طالبان جلوگیری نکرد. این رفتار ارتش پاکستان نوعی سرخورده‌گی در کابل خلق کرده است؛ اما با آن‌هم، مذاکره ادامه دارد و نواز شریف تلاش می‌کند تا روابط را هم‌چنان گرم نگه‌دارد.
