چرا قانون منع استفاده از دخانیات تطبیق نمی‌شود؟

نزدیک به دو سال پیش قانون منع استفاده از تنباکو و دخانیات از سوی مجلس نماینده‌گان تصویب شد. این قانون محدودیت‌هایی را در بخش استفاده از سیگار، قلیان و سایر دخانیات وضع کرده بود که بر پایۀ آن، استفاده از دخانیات در مکان‌های عمومی مانند کافی‌شاپ‌ها، هوتل‌ها، تاکسی و وسایط نقلیۀ عمومی ممنوع شد و با متخلفان نیز برخورد قانونی صورت می‌گرفت.

اما شماری از کارکنان کافی‌شاپ‌ها، هوتل‌داران و شهروندان پایتخت می‌گویند که نهادهای تطبیق کنندۀ قانون منع استفاده از تنباکو و دخانیات، تا کنون در این راستا هیچ کاری از پیش نبرده اند. محمد بلال خدمتکار یکی از کافی‌شاپ‌های مشهور کابل در گپ‌وگفتی با سلام‌وطندار می‌گوید که همه روزه شماری از جوانان برای تفریح و خوش‌گذرانی و دودکردن قلیان میوه‌یی به کافی‌شاپ آن‌ها می‌آیند. بلال می‌گوید که حدود 40 درصد مراجعان‌شان بانوان جوان هستند.

مسعود صوفی‌زاده از جوانانی که در گوشه‌یی از کافی‌شاپ نشسته و سیگار می‌کشید به سلام‌وطندار گفت که تاکنون به یاد نمی‌آورد که هیچ کسی ـ چه پولیس و چه دیگر نهادهای ناظر بر تطبیق قانون منع استفاده از دخانیات ـ جلو سیگار کشیدنش را در اماکن عمومی گرفته باشد.

اما مسؤولان وزارت بهداشت/صحت عامه که بخشی از مسؤولیت تطبیق قانون دخانیات مربوط به آن‌ها است، می‌گویند که آنان در حد توان به مسوولیت خود ادا کرده اند و به کمک شهرداری کابل، تمامی تابلوهای تبلیغاتی سیگار و دیگر دخانیات را از شهر کابل جمع‌آوری کرده اند. به گفتۀ اسماعیل کاووسی رییس روابط عامۀ وزارت بهداشت، وضعیت ناگوار کنونی به دلیل کم‌کاری وزارت داخله و سایر نهادهای مسؤول در این زمینه است.

نجیب دانش، معاون سخن‌گوی وزارت داخله نیز در این باره می‌گوید که آنان اقدامات لازم را انجام داده اند؛ اما تطبیق این قانون در همۀ بخش‌های کشور و حتا در تمامی مناطق پایتخت بسیار دشوار و زمان‌گیر است.

داکتر ادریس توخی، رییس محیط زیست شهرداری کابل نیز که مسؤولیت تطبیق این قانون را برعهده دارد، می‌گوید که نیروی بشری آنان برای پیگیری و تطبیق قانون دخانیات در مکان‌های عمومی و هوتل‌ها بسیار کم است و آنان قادرند که صرفاً سالی یک‌بار از هوتل‌ها و دوکان‌های کابل دیدن کنند.

به گفتۀ آقای توخی، صاحبان هوتل‌های پایتخت، تعهدنامه‌یی را مبنی بر رعایت و تطبیق قانون دخانیات امضا کرده اند و قرار است که این تعهدنامه به صورت یک اعلامیه چاپ و در تمامی هوتل‌های شهر نصب شود.

در هر صورت اگر قانون منع استفاده از دخانیات در مکان‌های عمومی در این دو سال تطبیق می‌شد، نه‌تنها آمار سیگاری‌ها و معتادان به مواد مخدر کاهش می‌یافت، بل‌که تصویر بزرگسالان در نظر کودکان نیز تغییر می‌کرد و در عوض سیگار و قلیان کشی، الگوی دیگری در ذهن‌شان از بزرگسالی و جوانی شکل می‌گرفت.