نتیجۀ یک پژوهش تازه زیر نام «افسانۀ دموکراسی انتخاباتی افغانستان، بینظمیهای انتخابات ریاست جمهوری 2014» در آستانۀ انتخابات ریاست جمهوری سال 2019 منتشر شد.
این پژوهش را توماس اچ. جانسون، پژوهشگر ارشد انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان و مدیر برنامۀ فرهنگ و مطالعۀ منازعه در مدرسۀ عالی نیروی دریایی مونتروی کالیفرنیا تهیه کرده که توسط انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان امروز در کابل رونمایی شد.
این کتاب تمام اطلاعات و آمارهای مربوط به انتخابات سال 2014 میلادی افغانستان را که در دو دوره برگزار شد، به صورت موردی، مورد بررسی قرار داده است.
بر اساس یافتههای این پژوهش، مردم افغانستان در انتخابات سال 2014 و پیش از انتخابات 2009 و 2004 به نامزدان مورد نظرشان بر اساس «مرزبندیهای قومی-زبانی» رأی دادهاند.
در بخشی از این پژوهش با استناد به گزارش فارین پالیسی در سال 2014 که پژوهشگر خود با قید «تاکید من» من آورده است که نقل به مضمون میشود:
«دور دوم انتخابات ریاست جمهوری افغانستان که در 14 جون برگزار شد، به شدت دستکاری شده بود و تفتیش انتخاباتی که به دنبال آن انجام شد، «رضایتبخش» نبود. این نتیجۀ تقلب سازماندهیشدۀ دولت در مقیاس بیش از دو ملیون رأی جعلی بود که ارادۀ مردم را کاملاً زیر پا کرده است. این خلاصۀ اعلامیۀ مطبوعاتی از گزارش منتشر نشدۀ اتحادیۀ اروپا است که جزییات تحقیقات کامل و بیطرفانۀ کل انتخابات افغانستان را شرح میدهد.
این گزارش به گفتۀ منابعی در کابل که آن را دیدهاند، هفتۀ گذشته تکمیل شده است، اما فشار سیاسی تاکنون منجر به آوردن اصلاحات شدید و گسترده در آن گردیده و مانع نشر عمومی آن شده است… اشرف غنی در انتخابات پیروز نشد، به گفتۀ منابع نزدیک به این تحلیل [یک سازمان آمریکایی] در ماه جولای [2014]، به این نتیجه دست مییابیم که از نظر ریاضی با توجه به دادههای دموگرافیکی افغانستان و نتایج 46 در برابر 32 درصد دور اول انتخابات، پیروزی برای غنی ناممکن بوده است. به گفتۀ منابعی که این گزارش خصوصی را مرور کردهاند، کارشناسان برتر تحلیل آماری در ایالات متحده از هر مدل کامپیوتری رایج برای تحلیل رأیگیری و انتخابات استفاده کرده به این نتیجه رسیدهاند که پیروزی غنی از لحاظ علمی غیرممکن بوده است. به عبارت ساده، هیچ شک ریاضیکی وجود ندارد که عبدالله عبدالله پیروز انتخابات بوده است.»
در این پژوهش با استناد به گزارش اتحادیۀ اروپا از دور دوم انتخابات ریاست جمهوری که در نتیجۀ آن محمداشرف غنی پیروز انتخابات شناخته شد، آورده است که بیش از دو میلیون رأی یا یکچهارم حدود کل آرا از محلاتی آمدهاند که شاهد بینظمیهای انتخاباتی بوده است.
در پژوهشی که آرای ریختهشده به صندوق غنی و عبدالله در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری به صورت موردی بررسی شده و در قسمت آرای کابل که در دور اول بیشترین آرا به صندوق عبدالله ریخته شده بود، با زبان کنایه آمده است که سخن در مورد آرایی نیست که برای رسیدن به مقصد نهایی خود «باید صدها مایل را روی قاطر طی میکردند.»؛ رأی 600 در برابر 0،599 در برابر 1 و 598 در برابر 2 به نفع غنی به صندوق ریخته شده بودند که به نقل از پژوهش منتشرشده «این نوع نتایج در انتخاباتهای آزاد و عادلانه و دموکراتیک تقریبآً ناشناخته است.»
همچنان عبدالله در دو محل رأیگیری در ولسوالی کلکان کابل با 97 در برابر 1 و 346 در برابر 4 پیروز بود، که به نقل از گزارش«اما این واضح بود که یک استثناست نه قاعده و قانون.»
در 1503 محل رأیگیری غنی تقریبأ تمام آرا را گرفته بود؛ از این میان در 606 محل تمام آرا به اشرف غنی رسیده بود و در 903 محل، او به استثنای چند رأی تمام آرا را دریافت کرده بود. این محلات رأیگیری در ولایتهای گوناگون به ویژه در کابل، غزنی، پکتیکا، پکتیا، خوست، کنر، غور، زابل، وردک، لوگر، ننگرهار، لغمان و فاریاب یافت شده است.
در گزارش اشاره شده است، در تقریباً تمام آرای 35 محل رأیگیری عمدتأ در غور و بدخشان که شامل آرای بلند عبدالله میشود، «ممکن» تقلب صورت گرفته باشد که در مقایسه با غنی در «سطح بسیار کمتری» بوده است.
در پژوهش منتشرشده تأکید شده است که پرکردن صندوقهای رأیگیری که از آنها به عنوان «گوسفندهای پروارشده» یاد شده، باید بسیار جدی گرفته شود.