افغانستان سالهاست که در صدر فهرست کشورهای ناامن دنیا قرار دارد و دهههایت که نام این دیار با خونوباروت گره خورده است؛ و هزارها تن در نتیجۀ این وضعیت بیوه، یتیم و بیسرپرست شدهاند.
دیروز، روز جهانی بیوه بود. روز زنانی که به هر حالتی شوهرانشان را از دست دادهاند و یا جدا شدهاند. به این بهانه سری زدم به یکی از زنان داغدار کشوری که ناامنترین جغرافیای دنیاست.
پروانه را هنگام انجام وظیفه یافتم. او در بخش امنیتی یکی از نهادها مصروف کار است. پروانه شوهرش را 25 سال پیش در زمان حکومت مجاهدین، در دارالامان کابل از دست داد.
شوهر پروانه زمانی کشته شد که آخرین فرزندش، فقط 16 روز از تولدش گذشته بود و قسمت نشد پدرش را ببیند. پروانه چهار فرزند، سه دختر و یک پسر دارد؛ این زن از زمان کشتهشدن همسرش کمر بست و مسئولیت پیشبرد زندهگی خانوادهاش را به دوش گرفت.
او میگوید، از زمانی که شوهرش را از دست داده تا حالا به هر کاری دست زده تا فرزندانش محتاج دیگران نشوند. او کارهایی مانند کشمشپاکی، پنبهبافی، قالین و گلیمبافی، آشپزی، کلچهپزی و نگهبانی را انجام داده و به گفتۀ خودش، از عهدۀ هر کاری به خوبی برآمده است.
به گفتۀ پروانه، زمانی که تازه شوهرش را از دست داده بود، خانواده و دوستانش نگذاشتند کار کند، اما پروانه در برابر تمام چالشها ایستاد و هرگز تسلیم نشد.
تلاشهای پروانه سبب شد تا هر چهار فرزندش تحصیل کنند. او در کنار این که زمینۀ تحصیل فرزندانش را مهیا کرد، پرداخت هزینۀ دانشگاه عروساش را نیز به عهده گرفت تا در آینده بازوی پسرش باشد.
پروانه میگوید، پسرش تصمیم داشت به نیروهای امنیتی بپیوندد، اما ترس از دستدادن فرزند سبب شد تا پروانه مانع پیوستن پسرش به نیروهای امنیتی شود.
جنگ و ناامنی در کشور سبب شده تا به شمول پروانه زنان زیادی شوهرانشان را از دست بدهند.
زنان بیوه یکی از آسیبپذیرترین اقشار جامعه محسوب میشوند. در گزارشهای سازمانهای حقوق بشری همواره شاهد نقض حقوق زنان بیوه بودهایم؛ از اینرو سازمان ملل متحد برای حمایت از حقوق زنان بیوه، 23 جون برابر با دوم سرطان را روز جهانی زنان بیوه نامید.
بر اساس یک سروی رسمی که در سال 2015 میلادی از سوی حکومت افغانستان صورت گرفته، حدود 600 هزار زن بیوه در کشور وجود دارند. بر بنیاد آمارهای ملل متحد، به طور تقریبی در تمام کشورها، 7 تا 16 درصد کل جمعیت زنان بالغ را بیوهها تشکیل میدهند.