به تاریخ 18 ثور/اردبیهشت دو چرخبال در مناطق تحت تصرف طالبان در سرپل فرود آمدند. چهار روز پیش نیز یک چرخبال ناشناس در منطقهیی که زیر سلطۀ طالبان در بغلان بود برای 20 دقیقه نشست کرد. به گفتۀ مقامهای محلی این چرخبال برای طالبان تجهیزات نظامی منتقل میکرده است.
مقامهای محلی نشست این چرخبالها را تأیید کردند، اما از محموله و هدف نشست آنها هنوز اطلاعی در دست نیست.
آگاهان تبانی شماری از حلقات حکومتی با هراسافگنان و نبود حاکمیت بر حریم هوایی را از دلایل نشست چرخبالهای مشکوک در شمال میدانند.
جاوید کوهستانی، آگاه نظامی نشست چرخبالهای ناشناس در مناطق تحت حاکمیت طالبان و داعش را بخشی از پروژۀ ناامنسازی شمال میداند که در «تبانی با برخی حلقات حکومتی در حال اجرا است.»
آقای کوهستانی میگوید، شماری در تلاش اند تا طالبان را با داعش ادغام کنند و شمال به پایگاه اصلی داعش و هراسافگنان خارجی مبدل شود.
او انتقال دستهجمعی افراد مشکوک به ولایتهای شمالی را از نشانههای تطبیق پروژۀ ناامنسازی شمال میداند. به گفتۀ او، در این پروژه دست شماری از افراد دخیل است که در ساختار حکومت حرف اول را میزنند.
کوهستانی میگوید، سکوت حکومت افغانستان در برابر نشست چرخبالهای ناشناس در مناطق تحت تصرف طالبان و داعش، مشروعیت و استقلالیت نظام را با پرسش روبهرو کرده و بیاعتمادی را میان نیروهای امنیتی بیشتر میکند.
اما کابلخان تدبیر عدم حاکمیت افغانستان بر حریم هوایی را مشکل اصلی میداند و میگوید، تا زمانی که حریم هوایی کشور از دست ناتو بیرون نشود، حکومت توان کنترل حریم هواییاش را ندارد.
آقای تدبیر میگوید، باید از نیروهایی که بر حریم هوایی افغانستان حاکماند، در مورد نشست چرخبالهای ناشناس در مناطق زیر ادارۀ طالبان پرسیده شود.
به گفتۀ این آگاه نظامی، برای ناامنسازی شمال، نیروهای زیادی دست به کار شدهاند و مرزهای ولایتهای شمالی با پاکستان نیز باز است.
اما محمد رادمنش، معاون سخنگوی وزارت دفاع میگوید، هنوز به شواهدی که نشست چرخبالهای ناشناس در مناطق زیر ادارۀ طالبان را تأیید کند، دست نیافتهاند. او میپذیرد که وزارت دفاع فاقد رادار برای تشخیص پروازها در قلمرو افغانستان است.
معاون سخنگوی وزارت دفاع اتهام دستداشتن حلقات حکومتی در پروژۀ ناامنسازی شمال را رد میکند. رادمنش میگوید، برای دستیابی نیروهای هوایی به رادار تلاشها جریان دارد.