با مراجعه به تاریخ، هیچ پیشینهیی در بارۀ نوروزیبردن برای خانوادۀ عروس در افغانستان وجود ندارد، اما رسمورواجهای خودساختۀ مردم سبب شده تا بردن نوروزی برای نامزدداران به یک فرهنگ مبدل شود.
هرچند در بارۀ این رسم دیدگاههای متفاوتی وجود دارد، اما چیزی که همه در بارۀ آن یک دیدگاه واحد دارند این است که مصرفهای اضافی و بیش از حد در اینگونه مراسمها، ظلم رواداشتن به خانوادۀ پسر است.
از سالیان متمادی به اینسو خانوادههای پسران نامزددار، ناگزیرند در آستانۀ نوروز پوشاک و جواهرات و خوراکیهای گوناگون چون ماهی و جلبی، هفت میوه و کیک و کلچه را چند روز مانده به آغاز سال نو با جمعی از نزدیکانشان به خانۀ عروس ببرند.
این کار در برخی موارد برای رضایت بیشتر خانوادۀ عروس و به جاآوردن رسم سیالداری انجام میشود و اما خانوادۀ عروس در عوض یک دست پیراهنوتنبان و یک جفت کفش را به عنوان تحفۀ نوروزی به داماد میدهند.
در بخشهایی از کشور بردن نوروزی با رقصوپایکوبی و نواختن دهل و دایره شبیه مراسم عروسی انجام میشود، اما پرسش اینجاست که آیا تمام خانوادههای پسران نامزددار نوروزی و عیدی را به خواست خود به عروس میبرند یا نه؟
چند روز پیش یکی از همکارانم میگفت که به خاطر بردن نوروزی برای نامزد برادرش، تنها حدود 18 هزار افغانی ماهی و جلبی تهیه کرده است. مصارف خرید انگشتر یا گوشوارۀ طلا، کمازکم یک دست لباس گرانبها، کفش و برخی لوازم دیگر بماند سر جایش.
یک پسر نامزددار میگوید که بیش از 40 هزار افغانی را خرج بردن نوروزی برای نامزدش کرده و این عیدی و نوروزی بردنها و مصارف بیهوده سبب شده تا موفق به ازدواج نشود.
با آن که بردن تحفه برای نامزد به بهانههای گوناگون کار پسندیدهیی است، اما این تحفهبردن باید در قالب مشخص و با بهترین شیوه انجام شود.
با آن که شماری از خانوادهها در وضعیت اقتصادی خوبی قرار ندارند، پیش از عید نوروز و دیگر عیدها ناگزیرند تا به خاطر کم نیامدن پیش سیال و رقیبهای فامیلیشان تا جایی که میتوانند این مراسم را تجملی برگزار کنند و این رقابتها گاهی سبب میشود تا یک پسر نامزددار چندین سال موفق به برگزاری مراسم عروسی نشود.
هدیهدادن به زنان در واقع ارجگذاری به آنان است و کمتر زنی پیدا میشود که منتظر دریافت هدیه نباشد، اما در قسمت عیدی بردن یا مراسمهای سنتی دیگر که امروزه حالت جبر را برای خانوادهها پیدا کرده، لازم است که خانوادهها منطقی برخورد کنند.
گاهی با خرید یک دست لباس یا مصرف 5 هزار افغانی هم میتوان بهترین هدیه را برای کسی خرید، میتوان هدیه را شخصی تحویل داد، نه در مقابل یک جمع 50 یا 100 نفری.
به باور شماری از شهروندان، دختران نامزددار میتوانند در این میان نقش خوبی داشته باشند؛ زیرا این تحفۀ دختران است و آنان تصمیم میگیرند که چه چیزهایی را چگونه دریافت کنند.
اگر دختران نامزددار اندکی منطقی فکر کنند اجازه نمیدهند که شریک زندگیشان قربانی سیالداریهای دیگران شوند.
هر چه بیشتر بر سر مسألۀ نوروزی و عیدی بحث کنیم، بیشتر به این نتیجه میرسیم که رسم و رواجهای نوروزی که بیشتر از فرهنگ تبدیل به سیالداری شده، درست و منطقی نیست.