نوام چامسکی، محقق و بنیان‌گذار ادبیات مدرن می‌گوید، مسیری را که ایالات متحده آمریکا در پاسخ‌دهی به ویروس کرونا انتخاب کرده است، نابه‌سامان است و حکومت فدرال برای مهار این پاندمی برنامه‌یی ندارد، زیرا بودجۀ بهداشت عمومی را کاهش داده و مشکلات اقلیمی را نادیده گرفته است.
آقای چامسکی دو ماه است که همراه با همسر برزیلی‌اش (والیریا) سگش و یک طوطی در منطقه تاکسون در قرنطینه به سر می‌برد. این روشن‌فکر چپ‌گرای 91 ساله، استاد دانشگاه آریزونا و مولف بیش از 100 جلد کتاب به تازه‌گی با خبرگزاری اسوشیتدپرس مصاحبه‌یی انجام داده است که در ادامه آورده شده است.
پرسش: وضعیت جاری آمریکا را که ویروس کرونا در آن بیش‌تر از هر کشور دیگر قربانی گرفته است، چه‌گونه ارزیابی می کنید؟
پاسخ: رهبری منسجم و منطقی وجود ندارد و وضعیت کاملاً نابه‌سامان است. ریاست جمهوری و کاخ سفید در دستان یک آدم بی‌مسئولیت و خودبزرگ‌پنداری افتاده است که به هیچ چیزی جز قدرت خودش نمی‌اندیشد و برایش مهم نیست که در کشور و دیگر نقاط دنیا چه اتفاق می‌افتد. رئیس‌جمهور خودش گفت که این موضوع به او ربطی ندارد و حکومت فدرال نمی‌تواند همه چیز را فراهم کند. هیچ چیزی برای او مهم‌تر از قدرت و داشته‌هایش نیست. البته که او مجبور است حمایت حوزۀ انتخابیه‌اش را که همانا بنگاه بزرگ ثروت و قدرت است، حفظ کند. کرونا تاکنون جان 90 هزار آمریکایی را گرفته و جان‌های زیادی را نیز خواهد گرفت، اما طرح هماهنگی برای مقابله با این ویروس وجود ندارد.
پرسش: شما وضعیت سیاسی به‌وجود آمده از این بحران را در آمریکا و دیگر نقاط دنیا چه‌گونه می‌بینید؟
پاسخ: به محض این‌که ترامپ قدرت را در دست گرفت، اولین حرکت‌اش از هم پاشاندن کامل تشکیلات و سازمان‌های پیش‌گیری از پاندمی بود. شروع این حرکت قطع کمک‌های مالی مرکز کنترل بیماری‌ها بود که سر و کارش مبارزه با پاندمی‌هاست. گام بعدی، لغو برنامۀ همکاری با دانش‌مندان چینی برای شناسایی ویروس‌های بالقوه بود که این امر آمریکا را به گونۀ استثنایی در وضعیت ناآماده‌گی قرار داد. آمریکا یک جامعۀ خصوصی بسیار ثروت‌مند با مزایای بزرگ، اما در محدودیت کنترل شخصی است. فاقد نظام مراقبت‌های بهداشتی همه‌گانی و در حقیقت نظام نهایی نئولیبرال است.
وضعیت در اروپا از بسیاری جهات بدتر است، زیرا ریاضت‌های اقتصادی، حمله به دموکراسی در اروپا، انتقال تصمیم‌گیری به بروکسل و… تنها منجر به تقویت خطر می‌شود. بنابراین، اروپا مشکلات خود را دارد، با این حال، دست‌کم بخش‌هایی از ساختار اجتماعی دموکراتیک در اروپا باقی مانده است که سبب فراهم‌سازی برخی از پشتی‌بانی‌ها می‌شود، چیزی که به نظر من آمریکا از نبود آن رنج می‌برد. هرچند پاندمی ویروس کرونا شدید است، اما این بدترین مشکل نیست. بهبودی و نجات از این پاندمی با هزینۀ بالا امکان‌پذیر خواهد بود، اما برای ذوب‌شدن کوه‌های یخی قطبی، افزایش سطح آب دریاها و دیگر تاثیرات مخرب که در نتیجۀ گرم شدن زمین به وجود می‌آید، هیچ بهبودی‌یی به چشم نمی‌خورد.
پرسش: چندین کشور برای ردگیری شهروندان از فن‌آوری استفاده می‌کنند و برای مبارزه با ویروس در حال انبار کردن دی‌ان‌ای اند. آیا ما وارد دورۀ جدیدی نظارت می‌شویم و معنای آن برای حریم خصوصی چیست؟
پاسخ: شرکت‌های هستند که اقدام به تولید فن‌آوری‌هایی کرده‌اند که کارفرمایان را قادر می‌سازند تا صفحۀ کمپیوتر شما را نظارت کرده و ضربه‌های را که روی صفحه کلید وارد می‌کنید، بررسی کنند و اگر برای لحظه‌یی از جای‌تان برخیزید، پیام هشدار به شما ارسال می‌شود. این‌که به اصطلاح گفته می‌شود اشیایی همراه با انترنت عرضه می‌شود، راحتی‌آور است. به این معنا، وقتی که در حال راننده‌گی به سوی خانه هستید، می‌توانید اجاق گاز را روشن کنید. با این حال، معنای دیگر این امکانات این است که اطلاعات از طریق آن‌ها به گوگل و فیسبوک می‌رود. این اطلاعات به دست حکومت‌های آمریکا یا فرانسه می‌رسد که به معنای کنترل، نظارت و استیلای عظیم و بالقوه است. چنین چیزی در آینده نه که همین حالا عملاً اتفاق افتاده است.
اگر ما به شرکت‌های عظیم فن‌آوری و دولت‌ها اجازه دهیم که زنده‌گی ما را زیر نظر داشته باشند، چنین چیزی اتفاق خواهد افتاد و پس از آن شرکت‌ها و دولت‌ها فضای مانند چین را فراهم می‌کنند. فضایی حاکم بر چین به گونه‌یی است که شما در آن دارای نظام‌های اعتبار اجتماعی هستید و حتا در برخی از شهرها اعتبار معینی دریافت می‌کنید. فن‌آوری تشخیص چهره در همه‌جا وجود دارد و تمام اعمال شما زیر نظر است. اگر از موقعیت نادرست جاده عبور کنید، از اعتبارتان کاسته می‌شود و الی آخر.
پرسش: آیا چنین راه‌کاری برای جلوگیری از انتشار ویروس توجیه‌پذیر است؟
پاسخ: در دوران خطر ممکن است توجیه‌پذیر باشد. کنترل در دوران مبارزه نیاز است و سهمیه‌بندی وجود دارد، اما چنین چیزی نباید دایمی باشد. بله، ما حالا چنین اجازه‌یی را به شما می‌دهیم، اما چنین کنترلی باید هر زمانی قابل لغو باشد.
منبع: ام‌اس‌ان
برگردان: سلام‌وطندار
