در پنج سال حکومت وحدت ملی درِ دست‌کم 2331 شرکت خصوصی در سراسر کشور به دلیل ناامنی، نبود پروژه، عدم حمایت از بخش خصوصی، صرفیۀ بلند برق و نبود مواد خام بسته شده است.
خبرنگاران سلام‌وطندار سراغ مسئولان ولایت‌های سراسر کشور رفته‌اند تا آمار دقیقی از این شرکت‌ها و کارخانه‌ها به دست آورند. در این گزارش با مسئولان هر ولایت در بارۀ شرکت‌ها و کارخانه‌های مسدودشده گفت‌وگو شده و رقم و دلیل آن مشخص شده است. قابل یادآوری است که این شرکت‌ها و کارخانه‌ها، تولیدی، لوژستیکی، ساختمانی و سیاحتی بوده‌اند.
ولایت‌های مرکزی
پروان، پنجشیر و کاپیسا: عبدالبصیر هاشمی، آمر صنعت و تجارت ولایت پروان می‌گوید، این آمریت مسئولیت توزیع، تمدید و تجدید جوازنامه‌های تجارتی شرکت‌های تجارتی، تولیدی و صنعتی ولایت‌های پروان، کاپیسا و پنجشیر را بر عهده دارد. به گفتۀ آقای هاشمی، در 5 سال گذشته، 25 شرکت در این سه ولایت از فعالیت بازمانده‌اند. از این میان 7 جواز انفرادی از ولایت پروان، 7 جواز انفرادی از ولایت کاپیسا و 11 جواز از ولایت پنجشیر درخواست لغو فعالیت داده‌اند.
بامیان: مسئولان مستوفیت ولایت بامیان می‌گویند، 186 شرکت خصوصی در این ولایت فعالیت دارند. عاتکه رضایی، مدیر سنجش شرکت‌های بامیان می‌گوید، از 186 شرکت ثبت و راجسترشدۀ ادارۀ مستوفیت بامیان، 9 شرکت جوازهای فعالیت خود را لغو کرده‌اند و هم‌چنان از 86 شرکت ساختمانی در این ولایت، 33 شرکت فعالیت ندارند. به گفتۀ او، سالانه درِ 8 یا 9 شرکت و کارخانه در این ولایت بسته می‌شود.
کابل: خان‌جان الکوزی، معاون اتاق‌های تجارت رقم دقیقی از شرکت‌های فعال در کابل نمی‌دهد، اما می‌گوید، در سال‌های اخیر، جواز هزاران شرکت به دلیل ناامنی و نبود پروژه لغو شده است. به گفتۀ او، تا دو سال پیش حدود پنج هزار شرکت در اتاق‌های تجارت پایتخت ثبت بوده است.
میدان‌وردک: محب‌الله شریفزی، سخنگوی والی میدان‌وردک می‌گوید، در پنج سال گذشته هیچ شرکت و کارخانه‌یی در این ولایت ورشکسته یا بسته نشده است. به گفتۀ آقای شریفزی، در صورت مشکل، مقام‌های محلی میدان‌وردک با سرمایه‌گذاران و صاحبان شرکت‌ها کمک می‌کنند.
لوگر: دیداراحمد لونگ، سخنگوی والی لوگر به سلام‌وطندار می‌گوید که تا هنوز سروی دقیقی در مورد شرکت‌های فعال و غیرفعال لوگر انجام نشده است. با این وجود آقای لونگ می‌گوید، شرکت‌های خصوصی در لوگر با مشکلات اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند و فعالیت برای این شرکت‌ها هر روز سخت‌تر می‌شود.
حوزۀ غرب
بادغیس: معراج‌الدین، معاون اتاق تجارت و صنایع بادغیس می‌گوید، در دورۀ حکومت وحدت ملی بیش از 80 شرکت خصوصی به دلیل نبود پروژه و عدم حمایت حکومت وحدت ملی جوازهای تجارتی‌شان را لغو کرده‌اند؛ پیش از این حدود 200 شرکت در ولایت بادغیس فعالیت داشتند.
نیمروز: محمدنبی نعیمی، معاون اتاق تجارت و صنایع ولایت نیمروز می‌گوید که در طول سال‌های اخیر، یک شرکت تولید لوله در ولایت نیمروز فعالیت داشت، اما همین شرکت هم به دلیل صرفیۀ بلند برق به کابل منتقل شد. به گفتۀ آقای نعیمی، کم‌تر از 10 شرکت کوچک که بیسکویت تولید می‌کردند، به دلیل بهای بلند صرفیۀ برق مسدود شده‌اند.
غور: محمدیاسین سلطانی، سرپرست ریاست اقتصاد غور می‌گوید، حدود 55 شرکت ساختمانی و 42 شرکت لوژستیکی در ریاست اقتصاد ثبت است، اما این شرکت‌ها به دلیل مشکلات اقتصادی فعالیت محدودی دارند. او می‌گوید، تنها 6 شرکت برای دو سال به دلیل جعل مدارک، در پنج سال گذشته فعالیت‌شان متوقف شده است.
هرات: سیدخلیل قتالی، معاون اتاق صنایع و معادن هرات می‌گوید که شهرک صنعتی هرات در سال 1381 ایجاد شد و بیش از 400 شرکت در آن فعالیت دارد. آقای قتالی می‌گوید، در سال‌های اخیر، حدود 100 شرکت به دلایل مختلف از جمله مشکلات اقتصادی فعالیت‌های خود را در این ولایت متوقف کرده‌اند.
حوزۀ شمال
بغلان: عبدالهادی باور، مستوفی ولایت بغلان می‌گوید، در مستوفی بغلان 423 شرکت ثبت است که از این میان 72 شرکت غیرفعال و 135 شرکت دیگر نیز از چندی به این‌سو به مستوفیت مراجعه نکرده‌اند.
سمنگان: داوود خالقیار، آمر عواید ولایت سمنگان به سلام‌وطندار می‌گوید که در حدود 30 شرکت خصوصی در این ولایت مسدود شده‌اند. بیشتر این شرکت‌ها، شرکت‌های ساختمانی، لوژستیکی و سیاحتی بوده‌اند.
بلخ: شیراحمد سپاهی‌زاده، رئیس اتاق صعنت و تجارت ولایت بلخ می‌گوید، 123 شرکت خصوصی در جریان سال‌های اخیر به دلیل تهدیدات امنیتی، نبود مواد خام و هزینۀ بلند صرفیۀ برق از فعالیت بازمانده‌اند .تا سال 2014، 300 شرکت در ولایت بلخ فعالیت داشته‌اند. اما محمدیاسین اکبری، رئیس اتاق معادن و تجارت ولایت بلخ می‌گوید که این ارقام شرکت‌هایی‌ست که موقتاً مسدودشده و به زودترین فرصت دو باره فعال خواهند شد.
کندز: غلام‌علی عیدی‌زاده، رئیس تجارت و صنایع کندز می‌گوید که در سال‌های ۹۵،۹۶،۹۷،۹۸، ۶۰ شرکت تجارتی جوازهای فعالیت‌شان را لغو کرده‌اند. آقای عیدی‌زاده می‌گوید، تنها از آغاز سال مالی ۹۸ تاکنون ۲۹ شرکت جواز فعالیت خود را لغو کرده‌اند. به گفتۀ آقای عیدی‌زاده، چالش‌های ناامنی و تهدید عامل لغو جوازهای شرکت‌ها و کارخانه‌ها در این ولایت است.
فاریاب: نصیر عظیمی، رئیس صنعت و تجارت فاریاب به سلام‌وطندار می‌گوید، در جریان حکومت وحدت ملی بیش از 60 شرکت خصوصی در فاریاب ورشکسته شده‌اند. به گفتۀ آقای عظیمی، 43 شرکت کوچک، 14 شرکت بزرگ و 5 شرکت سکتور خصوصی در فاریاب ورشکسته شده‌اند.
تخار: ضیاء طارق، رئیس اقتصاد تخار می‌گوید، در تخار شرکت‌های بزرگ تولیدی وجود ندارد و تنها شرکت‌های کوچک در بخش تولید روغن، آرد و پلاستیک و تصفیۀ نمک فعالیت می‌کنند. آقای طارق می‌گوید، بیش از 170 شرکت در تخار در این بخش‌ها به گونۀ عادی فعالیت دارند.
جوزجان: یولبرس عطایی، رئیس اتاق‌های تجارت و صنایع جوزجان می‌گوید، تقریباً 50 درصد شرکت‌های خصوصی در این ولایت به دلیل ناامنی مسدود شده‌اند. آقای عطایی می‌گوید، جوزجان در سال 98، عضویت اتاق تجارت را به دست آورد و 174 شرکت در آن ثبت شد، اما صاحبان 72 شرکت جوازهای خود را لغو کرده‌اند.
سرپل: ذبیح‌الله امانی، سخنگوی والی سرپل می‌گوید، ولایت سرپل ریاست صنایع و تجارت ندارد و مسئولان محلی نیز می‌گویند که آمار شرکت‌های مسدودشده را در اختیار ندارند و نمی‌دانند چه تعداد شرکت و کارخانه در این ولایت فعال است.
حوزۀ جنوب
هلمند :علی‌احمد ناصری، رئیس اتحادیۀ تاجران هلمند می‌گوید که در دورۀ حکومت حامد کرزی 900 شرکت در این ولایت فعالیت داشت، اما حالا فقط 30 شرکت فعال در این ولایت وجود دارد.
کندهار، زابل، ارزگان: علاءالدین حمیدی، مسئول ریاست تجارت و صنایع حوزۀ جنوب می‌گوید، در سه سال اخیر در ولایت‌های کندهار، زابل و ارزگان برای 2931 شرکت و 1500 فرد، جواز توزیع کرده‌اند. آقای حمیدی می‌گوید که در پنج سال گذشته، 203 جواز شرکت‌های خصوصی از سوی این ریاست لغو شده است.
غزنی: حسین عارفی، رئیس تجارت و صنایع ولایت غزنی می‌گوید که در پنج سال اخیر در حدود 72 شرکت جوازهای فعالیت‌شان را لغو کرده‌اند. به گفتۀ آقای عارفی، ناامنی بزرگترین عامل محدودیت فعالیت سکتور خصوصی در این ولایت است.
حوزۀ شرق
ننگرهار: خالد گردیوال، رئیس تجارت و صنایع ننگرهار می‌گوید، در دوران حکومت وحدت ملی 2000 تا 2500 جواز برای شرکت‌های تجارتی توزیع شده است. به گفتۀ آقای گردیوال، در این مدت 250 شرکت جواز شرکت‌های خود را لغو کرده‌اند.
کنر: عبدالبصیر ساپی، رئیس تجارت و صنایع کنر می‌گوید، در چند سال اخیر 240 شرکت در این ولایت جواز فعالیت گرفته و 16 شرکت دیگر جوازهای خود را لغو کرده‌اند.
پکتیا: نصیر علمیار، رئیس سرمایه‌گذاری هیأت‌عامل اتاق تجارت پکتیا می‌گوید، در ولایت پکتیا 600 شرکت خصوصی وجود دارد که 70 شرکت آن به دلیل ندادن مالیات یا نداشتن جواز فعالیت، در پنج سال گذشته مسدود شده‌اند.
لغمان: مسئولان محلی ولایت لغمان می‌گویند، وزارت صنعت و تجارت در ولایت لغمان هیچ نماینده‌گی‌یی ندارد و کدام نهاد خصوصی یا اتحادیه خصوصی دیگر نیز وجود ندارد تا در مورد شرکت‌های خصوصی معلومات دهد.
پکتیکا: مسئولان اتاق‌های تجارت پکتیکا می‌گویند که در سال‌های اخیر 300 شرکت در بخش‌های مختلف در این ولایت فعالیت داشته‌اند، اما درِ 165 شرکت مسدود شده است. طلاخان ذهن، رئیس سرمایه‌گذاری اتاق‌های تجارت ولایت پکتیکا می‌گوید، 150 شرکت خصوصی با آیسا مدغم شده است و 15 شرکت دیگر نیز به خاطر مشکلات اقتصادی و برخی دلایل دیگر مسدود شده‌اند.
نورستان: مسئولان محلی ولایت نورستان می‌گویند که اتاق‌های تجارت و صنایع در این ولایت هیچ نماینده‌گی‌یی ندارد و آمار دقیق شرکت‌های خصوصی که در این ولایت فعالیت می‌کنند، معلوم نیست.
مقام‌های ولایت‌های فراه، بدخشان، دایکندی و خوست از گفت‌وگو در این زمینه خودداری کردند و تلاش‌های خبرنگاران سلام‌وطندار در این زمینه بی‌نتیجه ماند.
