میلادی 2014- ییل امیریکه تشقی ایشلر وزیرلیگی‌نینگ تیکشیروی‌گه کوره، افغانستانده اوچ میلیون بنگی‌وار ماده لریگه یولیق‌گن انسان موجود. بو تیکشیرو اوتکن ییل‌لرگه کره‌گنده، بنگی‌لر سانی کوپیگنی‌نی کورسته‌دی.
ساغلیق‌نی سلقش وزیری فیروزالدین فیروز، معلوم قیلینگن رقم خواطرلی بولگن لیگی‌گه قره‌تیب ایتیشیچه، میلادی 2012- ییل‌ده بنگی‌وار ماده سیگه یولیق‌گن‌لر سانی بیرمیلیون و آلتی یوز کیشی‌گه ایترکن.
جناب فیروز، بنگی‌لر سانی کوپه‌ییش سببی‌نی ایش سیزلیک و سوادسیزلیک دلیل بیلیب ایتیشیچه، عامه ساغلیق وزیرلیگی تامانیدن بنگی‌وارماده‌سی ایکیلیشی و ایشلب چیقاریلیشی‌گه قرشی کوره‌شیش و یاشلر ایچیده ترقتیش آلدینی آلیش خصوصی‌ده انیق بیربرنامه قولده آلمه‌گن‌لیگی دیب بیله‌دی.
اونینگ مسؤول‌لر دقت سیزلیگی توغری سیده خواطر بیلدیریب ایتیشیچه، افغانستان‌ده‌گی موجود ناتینچلیکلر اصلی سببی بنگی‌وارماده‌سی ایکینچیلیگی، قاچاقی و ایشلب چیقاریلیشی دیر.
بنگی‌وارماده‌سی‌گه چالینگن‌لر سانی کون اوتیشی بیلن افغانستانده آشیب بارماقده.
امیریکه تشقی ایشلر وزیرلیگی‌نینگ اورین باسری، ویلیام‌برون فیلدنینگ ایتیشیچه، افغانستانده کوکنار ایکینچیلیگی دنیا قیینچی‌لیگی‌گه اوزگرگن. بو موضوع‌گه قرشی کوره‌شیش اوچون دنیا جماعه‌چیلیگی‌نینگ یاردمی‌گه احتیاج بار.
جناب فیلدگه کوره، افغانستانده بنگی‌وار ماده سیگه چلینگن‌لر سانی کوپه‌ییش سببی اوروش و ناتینچلیکلر دیر. بنگی‌لردن کوپی‌سی ناتینچ منطقه‌لرده یشه‌یدیلر.
بوندن آلدین، بیرلشگن ملت‌لر تشکیلاتی افغانستانده کوکنار ایکینچیلیگی، قاچاق و ایشلب چیقاریلیشی‌نینگ رقمی توغری سیده ایتکن ایدی، افغانستان بنگی‌وارماده‌سی دنیا مهم سوداگرلیک‌لریدن بیری‌گه اوزگرگن، اونی محصولاتی‌دن قولگه کیلگن فایده، ییل‌ده 60 میلیارد دالرگه ییتیشه‌دی.
ایش بیلرمانلرگه کوره، بیللی بیر برنامه یوقلیگی و یاشلرنینگ ایش سیزلیگی باعث بو محصولات باشقریشی و اورته‌دن آلیب کیتیشی توغری سیده بولگن کوره‌شوولر نتیجه بیرمه‌یدی.
