اسماعیل مرد لاغراندام، مؤدب و خندانی است که سال‌هاست در شهر خوست دکانداری می‌کند. به دلیل وضعیت مناسب اقتصادی در این ولایت، کاروبار اسماعیل نیز در طی این سال‌ها رونق داشت و از روزمرگی‌اش راضی بود.
اما پس از آن که روزبه‌روز وضعیت اقتصادی در سراسر کشور رو به وخامت رفت و سطح درآمدها در ولایت خوست کاهش یافت، اسماعیل نیز با آن‌سوی تاریک بازار بیشتر آشنا شد و دانست که دیگر نمی‌تواند با روزمرگی‌هایش و در داخل یک دکان حقیر سر کند.
به همین دلیل دل به دریا زد و تصمیم گرفت راهی کشورهای همسایه شود. اما ابتدا باید به اصطلاح راه و چاه را تشخیص می‌داد. او پس از جست‌وجوی بسیار، شخصی را از طریق فیسبوک می‌یابد و قرار می‌گذارد تا با پرداخت مقداری وجه نقد، او را از مرز ایران گذرانده و وارد کشور ترکیه کند.
اسماعیل رخت سفر می‌بندد، اما همین که به مرز ایران و ترکیه می‌رسد، قاچاقچی تلفون همراهش را می‌گیرد و رابطۀ اسماعیل با خانواده‌اش قطع می‌شود؛ در نهایت پس از روزها دوری، اسماعیل از رفتن ادامۀ راه منصرف شده و دوباره نزد خانواده‌اش برمی‌گردد.
بر اساس فقرۀ دوم مادۀ چهاردهم فصل سوم قانون مبارزه با قاچاق انسان و قاچاق مهاجران، «شخصی که جرم قاچاق مهاجران را سازماندهی نموده یا دیگران را به سازماندهی آن هدایت نماید، به حداکثر حبس متوسط، محکوم می‌گردد.» اما معمولاً قاچاقبران کمتر در کشور مبدأ بودوباش دارند و بیشتر در کشورهای مقصد فعالیت دارند تا هیچ رد و نشانی از خود باقی نگذارند.
با اخذ چنین تجربه‌یی از مهاجرت، اسماعیل از تمام کسانی که قصد دارند از راه قاچاق به کشورهای همسایه یا غربی بروند، می‌خواهد تجدیدنظر کرده و فریب باغ‌های سرخ و سبز قاچاقبران را نخورند.
حضرت‌الله ارغون، استاد دانشگاه شیخ زاهد می‌گوید، بر اساس قانون جزای افغانستان، تسهیل‌کنندگان قاچاق نیز همانند قاچاقبران مجرم شناخته شده و بر اساس قانون، جزا خواهند دید. به گفتۀ آقای ارغون، اگر مجنی‌علیه در هنگام قاچاق، جانش را از دست دهد، قاچاقبر به حبس دوام محکوم خواهد شد.
در کل پدیدۀ قاچاق مهاجران در ولایت خوست چندان چشم‌گیر نیست؛ مقام‌های امنیتی خوست می‌گویند، بیشتر شهروندان این ولایت به کشورهای عربی سفر می‌کنند و شغل اکثر این مسافران بازرگانی است؛ به همین دلیل خوست به کلی از موارد قاچاق انسان، به ویژه قاچاق مهاجران مبراست.
اخترمحمد نورزی، فرمانده پولیس خوست می‌گوید، در گذشته شهروندان خوستی برای اخذ گذرنامه به پاکستان می‌رفتند و از هنگامی که روند توزیع گذرنامه در شهر خوست آغاز شده، میزان قاچاق مهاجران نیز به شدت کاهش یافته است.
با این حال قضایایی چون آن‌چه بر سر اسماعیل آمده، نشان‌دهندۀ آن است که بسیاری از پرونده‌های قاچاق انسان و قاچاق مهاجران پیش از آن که رسمی شوند، بسته شده و دیگر کسی نام و نشانی از آن‌ها نمی‌یابد.
