افغانستاننی منطقه دولتلری آرهسیده برق ایشلب چیقریش اوچون اینگ کته منبعلرگه ایگه بولیشیگه قره مهی حاضرگی کونده مملکت نینگ برققه بولگن احتیاجی نینگ فقط 20 % ایچکی منبعلردن ایشلب چیقریلهدیگن برق بیلن تامینلهدی خلاص. افغانستان حکومتی پایتخت کابل و باشقه ولایتلر اوچون قوشنی دولتلر جملهدن اوزبیکستان، تاجکستان، ترکمنستان و ایراندن اینگ کته مقدارده برق قوتی ساتیب آلماقده.
کابل شهری برقی نینگ اساسی قسمی اوزبیکستان و تاجکستاندن ساتیب آلینهدیگن برق بیلن تامینلنهدی. شونینگدیگ شمالی ولایتلر- بلخ، جوزجان، فاریاب، سرپل، بغلان و قندوز ولایتلری اهالیسی مرکزی آسیا دولتلری (اوزبیکستان، تاجکستان و تورکمنستان ) منبعلریدن ییتکزیلهدیگن برقدن فایدلنهدیلر. هرات و فراه ولایتلریگه هم ایران و تورکمنستانده ایشلب چیقریلهدیگن برق ییتکزیلهدی. افغانستان ولایتلرینی ینهده کته مقدار برق انرژی سیگه احتیاجی بارلیگی ایتیلهدی. بیرگینه پایتخت کابل نینگ برققه بولگن احتیاجی هلی توله لیگیچه بر طرف ایتیلمهگن.
افغانستان حکومتینی هم یقین آرهده مملکت ایچکریسیدهگی سوو، گاز، تاش کومیر و شمال کبی طبیعی منبعلردن فایدهلنیب برق ایشلب چیقریش اوچون معین ریجهلرنی عملگه آشیریش نیتی یوق دیک کورینهدی. بناً دولت مملکت اهالیسی نینگ برققه بولگن احتیاجلرینی تشقی یورتلردن ساتیب آلینهدیگن برق بیلن تامینلشنی ریجلهگن.
افغانستاننی برق بیلن تامینلش اوچون ینه ایکی اولکن اقتصادی لایحهنی عملده تطبیق ایتیلیشی کوتیلهدی. اوشبو پروژهلردن بیری "کاسا "1000 و باشقه بیری ایسه "توتاپ" دیب اتلهدی. ایتیلیشیچه قیرغیزستان و تاجکستان برقینی افغانستان آرقهلی پاکستانگه ییتکزووچی "کاسا 1000" لایحهسی نینگ عملی ایشی یقین کونلرده باشلهتیلهدی. اوشبو پروژه عملگه آشیریلگن تقدیرده 1000 میگاوات برق پاکستانگه ییتکزیلسهده کمیده 300 میگاوات برق ایسه افغانستان ایچکریسیده صرفلنهدی. اما "توتاپ" پروژهسی اساسیده 500 میگاوات مقداردهگی برقنی تورکمنستان منبعلریدن پایتخت کابلگه ییتکزیلیشی پلانلشتیریلگن.
شو کیچه کونلرده توتاپ لایحهسینی عملگه آشیریلیشی حکومت و ملت سطحیده ینگی بیر جنجل نینگ وجودگه کیلیشیگه سبب بولگن. اوشبو جنجل اساساً تورکمنستان برقینی پایتخت کابلگه سالنگ داوانی و یا سمنگان – بامیان و میدان وردک آرقهلی ییتکزیلیشی اوستیده پیدا بولگن. حکومت "توتاپ" چارچوبهسیده پایتختگه ییتکزیلیشی کیرهک بولگن تورکمنستان برقینی سالنگ داوانی آرقهلی عملگه آشیریلیشی طرفداری، بیراق افغانستان نینگ مرکزی منطقهلری جملهدن بامیان اهالیسی اوشبو لایحهنی سمنگان – بامیان و میدان وردک یونهلیشیدن عملده تطبیق ایتیلیشینی ایستهیدیلر.
اوشبو مسأله مملکت ملی مجلسی، حکومت همده مدنی جماعهچیلیک سویهسیده هم جدی بحثلرگه سبب بولماقده. بیرقطار ملت وکیللری، مدنی جماعهچیلیک اعضالری، سیاسی رهبرلری همده حکومت ترکیبیده فعالیت آلیب بارهدیگن ایریم بلند مرتبهلی رسمیلر "توتاپ" پروژهسی نینگ سالنگ آرقهلی عملده تطبیق ایتیلیشیگه اوز قرشیلیکلرینی اعلان ایتدیلر. اولرگه کوره مذکور لایحه نینگ سالنگ داوانی آرقهلی عملگه آشیریلیشی نتیجهسیده مملکت نینگ مرکزی حدودلریده ییرلشگن ایریم منطقهلر اهالیسی ینه نامعلوم وقت گه قدر برقدن فایدهلنیش امکانلریدن بی بهره قالهدیلر. پایتخت کابلده بوبارهده ناراضیلیک نمایشلری هم اوتکزیلدی. "توتاپ" لایحهسی نینگ سالنگ آرقهلی عملگه آشیریلیشیگه قرشیلیک کورستهدیگن تامانلر حکومت اولرنینگ ایستکلرینی انابتگه آلمهگن تقدیرده ناراضیلیکلر نمایشلری پایتخت کابل و ولایتلرده اوج آلیشی ممکنلیگی بارهسیده آگاهلنتیرهدیلر.
بیر جهتدن آلیب قرهلگنده افغانستان نینگ مرکزی منطقهلری اوزاق دورلردن بیری رواجلنیش امکانلری جملهدن اسفلتلنگن ترانسپورت قتناو یوللری، برق، شفاخانه، تعلیم و تحصیل آلیش امکانلریدن چیتده سقلنیب کیلگنلر. اولر "توتاپ" لایحهسینی اوشبو منطقهلر حیاتیده معین اوزگریشلرگه سبب بولهدیگن مهم بیر فرصت ایکنینی انگلهیدیلر. "توتاپ" پروژهسی نینگ سمنگان – بامیان و میدان وردک یونهلیشی آرقهلی عملگه آشیریلیشی باعث مذکور یونهلیشدهگی مینگلب عایلهلر برقدن فایدلنیش امکانی گه ایگه بولهدیلر. مینگلب کیشی اوچون مناسب ایش جایلری مهیا ایتیلهدی. سمنگان و بامیان ولایتلریده اولکن کانلر جملهدن تاش کومیر و تیمیر کانلری موجود.
کیلهجکده اوشبو کانلردن فایدهلنیش اوچون هم کته مقدارده برق قوتیگه احتیاج بارلیگی هیچ کیمگه سر ایمس. "توتاپ" لایحهسینی بامیان – میدان وردک آرقهلی عملی ایتیلیشینی مذکور یونهلیشدهگی کانلردن درست بیر شکلده فایدهلنیشگه امکان یرهتیب بیریشی ایتیلهدی.
آسیا ترقیات بانکی تامانیدن مالیوی حمایت ایتیلهدیگن "توتاپ" لایحهسی نینگ بامیان – میدان وردک یونهلیشیده عملگه آشیریلیشی اوزاق کیلهجک اوچون مملکت رواجلنیشیگه هم آلیب کیلیشی طبیعی بیر حال البته.
ایکینچی جهتدن "توتاپ" لایحهسینی سالنگ داوانی آرقهلی تطبیق ایتیلیشی اونچه کوپ منطقلی هم کوزگه تشلنمهیدی. نیگه دیگنده، بیرینچیدن سالنگ داوانی برق اولکن لایحهلرینی کابلگه ییتکزیش اوچون اوته خوفلی یونهلیش حسابلنهدی. اوتگن ییلی قیش موسمیده قار کوچکیسی یوز بیریشی نتیجهسیده سالنگده برق پایهلری قولب کابل شهری تخمیناً بیر آی قارانغیلیککه چومگن ایدی. عین حالده "کاسا 1000" لایحهسینی سالنگ آرقهلی عملگه آشیریلیشی نظرده توتیلگنی ایتیلهدی. در حقیقت کته مقدارده برق قوتینی سالنگ داوانی آرقهلی کابل همده پاکستانگه ییتکزیش ایشی جدی معمالر توغدیرمهی قالمسلیگینی هیچ کیم کفالت ایته آلمهیدی.