تلفات غیرنظامیان در نیمۀ نخست سال به «بالاترین سطح» رسیده است

دفتر هیأت سازمان ملل متحد در گزارش تلفات افراد ملکی در نیمۀ نخست سال می‌گوید که در این مدت 1601 تن کشته شده و 3565 تن دیگر زخم برداشته اند. این آمار افزایش 4 درصدی تلفات غیرنظامیان نسبت به شش ماه نخست سال پار را نشان می‌دهد. در این گزارش آمده است که این شمار تلفات از سال 2009 تا کنون بی‌پیشینه بوده و در «بلندترین سطح» قرار گرفته است.

مجموع ارقام تلفات غیرنظامیان که توسط سازمان ملل متحد از اول ماه جنوری سال ۲۰۰۹ تا ۳۰ جون سال ۲۰۱۶ ثبت شده به ۶۳۹۳۴ تن می‌رسد که از این رقم حدود ۲۲۹۴۱ تن را کشته و ۴۰۹۹۳ تن دیگر را زخمیان تشکیل می‌دهند.

کودکان یک سوم تلفات غیرنظامیان را در این شش ماه تشکیل می‌دهند؛ 300 کشته و 1121 زخمی. از سال 2009 تا کنون بیشترین رقم تلفات کودکان، در شش ماه نخست امسال بوده است. رییس بخش حقوق بشر سازمان ملل متحد این رقم را «هشداردهنده و شرم‌آور» می‌خواند.

بر اساس این گزارش، شمار تلفات زنان در این مدت 130 کشته و 377 زخمی بوده است. همچنان در این گزارش گفته شده که به دلیل محدودیت‌های مربوط به متودولوژی/روش تحلیلِ استفاده‌شده در جمع‌آوری ارقام و نیز محدودیت‌های تشخیص جنسیت قربانیان، شمار تلفات زنان دقیق نیست.

تدامیچی یاماموتو، نمایندۀ ویژۀ سرمنشی سازمان ملل برای افغانستان و رییس هیأت معاونت این سازمان برای کشور می‌گوید که این گزارش در حقیقت درخواستی از طرف‌های درگیر جنگ در افغانستان است. آقای یاماموتو می‌افزاید: «با تمام امکانات دست‌داشتۀ‌شان تلاش می‌کنند تا افراد ملکی را از گزند جنگ رهایی بخشند.»

نمایندۀ سرمنشی سازمان ملل می‌گوید، تک‌تک تلفاتی که در این گزارش مستند شده نماینده‌گی از ناکامی طرف‌های درگیر در تعهدات‌شان می‌کند.

او می‌گوید، اظهارات قربانیان و فامیل‌های آنان نشان‌دهندۀ تراژیدی دردناک هر یک از قربانیان است که در این جنگ طولانی از سال 2009 به این طرف کشته و زخمی شده اند.

یاماموتو، خاطرنشان می‌کند، خشونت‌هایی که در این گزارش به شکل آشکار درج شده موجی از تخطی‌های بالقوۀ حقوق بشری را شکل می‌دهد. او در این گزارش از طرف‌های درگیر می‌خواهد هدف‌قراردادن عمدی غیرنظامیان و استفاده از سلاح‌های سنگین در مناطق غیرنظامی را متوقف سازند. سرمنشی سازمان ملل تأکید می‌کند که بدون درنظرداشت این که مجرمان چه کسانی هستند، معافیت از مجازات باید پایان یابد.

در گزارش سازمان ملل آمده است، شمار غیرنظامیانی که توسط نیروهای طرفدار دولت از جنوری تا جون سال روان کشته و زخمی شده اند، افزایش یافته است. در این مدت 1180 تن کشته شده که این رقم 23 درصد مجموع تلفات در شش ماه نخست سال را نشان می‌دهد. این رقم 47 درصد افزایش تلفات غیرنظامیان نسبت به سال پار را نشان می‌دهد که اکثراً در نتیجۀ جنگ‌های زمینی به میان آمده است.

در گزارش سازمان ملل آمده که درگیری‌های زمینی هنور سبب افزایش رقم تلفات غیرنظامیان شده و تلفات ناشی از حملات پیچیدۀ انتحاری و مواد انفجاری در قدم دوم قرار دارد.

سازمان ملل می‌گوید که در شش ماه نخست سال جاری 157987 تن از باشنده‌گان کشور از خانه‌های‌شان بی‌جا شده اند که این رقم نسبت به نیمۀ نخست سال پار 10 درصد افزایش را نشان می‌دهد. این رقم شمار احتمالی بی‌جاشده‌گان افغانستان را در اثر جنگ‌های داخلی به 1.2 میلیون تن می‌رساند.

در این گزارش سایر تخطی‌های حقوق بشری مانند هدف‌قراردادن عمدی زنان در محضر عام، استفاده از اطفال در درگیری‌های مسلحانه، خشونت‌های جنسی علیه دختران و پسران، حملات بر تأسیسات آموزشی و صحی، اختطاف، اعدام‌های فرا قضایی نیز شامل است.

در گزارش تلفات غیرنظامیان در شش ماه نخست سال جاری، همچنان به نتیجۀ تحقیقات بمب‌گذاری شفاخانۀ دکتوران بدون سرحد در کندز که در ماه اکتوبر سال گذشته صورت گرفت، اشاره شده است و تأکید شده که در این مورد به یک تحقیق آزاد، بی‌طرف، شفاف و مؤثر نیاز است تا ابعاد مسؤولیت جرمی آن تشخیص شود.

گزارش سازمان ملل نیاز پاسخ‌دهی و عدالت در مورد تمام تخطی‌ها و نقض‌های حقوق بشری را برجسته کرده و گفته است که با درنظرداشت سطح پایین سواد در کشور، قربانیان و خانواده‌های آنان باید مجبور نباشند برای آغاز تحقیق در مورد حادثات نقض حقوق بشری‌شان شکایت‌های کتبی تهیه کنند.

تدامیچی یاماموتو تأکید می‌کند که این تلفات، تصویر یک بُعد جنگ تحمیل‌شده را منعکس می‌کند و نتوانسته تمامی آسیب‌ها و محدودیت‌های ناشی از جنگ و ناامنی را انعکاس دهد.

آقای یاماماتو همچنان خاطرنشان می‌کند که درگیری‌های طولانی سبب می‌شود تا باشنده‌گان افغانستان از دسترسی به تعلیم‌وتربیه، خدمات بهداشتی، سرپناه، آزادی گشت‌وگذار و تمامی سهولت‌های مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به مدت‌های طولانی محروم شوند.

در همین حال، مؤسسۀ حمایت از کودکان در واکنش به گزارش تازۀ یوناما پیرامون افزایش تلفات غیرنظامیان، در اعلامیه‌یی از وضعیت کودکان افغانستان در مناطق جنگ‌زده ابراز نگرانی کرده است. این نهاد در اعلامیه‌اش با اشاره به کشته‌وزخمی‌شدن نزدیک به 400 کودک در جنگ‌های شش‌ ماه اخیر سال روان میلادی نوشته است که این آمار نشان‌دهندۀ بیشترین شمار تلفات کودکان از سال 2009 به‌این‌سو می‌باشد.

برپایۀ اعلامیۀ مؤسسۀ حمایت از کودکان، آمار تلفات کودکان در مقایسه با سال گذشته 18 درصد افزایش یافته است. این نهاد از تمامی طرف‌های درگیر می‌خواهد که به شعار این نهاد احترام گذاشته و در هر شرایطی به‌ویژه وضعیت جنگی از کودکان حمایت کنند.

مقام‌های دفتر اتحادیۀ اروپا در افغانستان نیز می‌گویند که گزارش شش‌ماهۀ یوناما دربارۀ افزایش شمار تلفات غیرنظامیان آمار نگران‌کننده‌یی را نشان می‌دهد. به گفتۀ این مقام‌ها، نگران‌کننده‌ترین بخش گزارش ارقامی است که نشان می‌دهد تلفات کودکان نیز افزایش یافته است.

فرانز مایکل میلبن، نمایندۀ ویژه و رییس هیأت اتحادیۀ اروپا در افغانستان با کورکورانه خواندن حمله به جان شهروندان معترض در چوک دهمزنگ، می‌گوید که این نوع حملات نقض واضح قوانین بین‌المللی است و باید فوراً متوقف شود.