ترامادول؛ مخدری که در همه‌جا یافت می‌شود

ترامادول، تراما یا بایومادول دارویی است که برای دردهای شدید از سوی پزشکان تجویز می‌شود. می‌توان آن را در دستۀ داروهای تخدیرکننده قرار داد؛ در صورت استفاده دوامدار از این دارو فرد به آن معتاد می‌شود. با توجه به این‌که مکانیسم کنترل درد در ترامادول مشابه مورفین است، مصرف مداوم آن منجر به وابسته‌گی فیزیکی و روانی شدید در فرد می‌شود و بیمار برای درمان نیز مجبور است تا دوره‌های درمانی مشابه به دوره‌های ترک مواد مخدری چون تریاک، کراک و هرویین را از سر بگذراند.

محمد فرید، مسؤول یکی از داروخانه‌های شهر کابل به سلام‌وطندار می‌گوید که بیشتر مراجعین، داروهای بی‌نسخه می‌گیرند و بسیاری از داروهای ابتدایی چون «پرستامول» و «بروفن» و همچنین مسکن‌های معمولی بدون هیچ نسخه‌یی در اختیار مشتری قرار می‌گیرد. 

آقای فرید می‌گوید که مشتریان داروی ترامادول در پایتخت بسیار زیادند و اکثراً جوانان از این دارو استفاده می‌کنند. وی اضافه می‌کند که تقریباً روزانه ده نفر برای گرفتن این دارو به داروخانه‌اش می‌آیند که دو یا سه نفر از این افراد از پزشک مربوطه نسخه گرفته اند.

وی در رابطه با پرفروش‌ترین داروهای دواخانه نیز گفت که مردم بیشتر آنتی‌بیوتیک‌های زرقی و خوراکی و همچنین بعضی از مسکن‌ها و داروهای اعصاب را از دواخانه می‌گیرند.

عبدالباری حنیفی یکی از داروشناسان کابل، در رابطه با تقاضای داروی بی‌نسخۀ مشتریان از داروخانه‌ها می‌گوید که بیشتر افراد بی‌بضاعت که توان پرداخت فیس پزشک را ندارند، برای دریافت داروی بدون نسخه مراجعه می‌کنند. به گفتۀ آقای حنیفی، ترامادول را بیشتر برای دردهای شدید پس از عملیات و برای معتادینی که می‌خواهند ترک کنند تجویز می‌کنند؛ اما امروزه تعداد جوانانی که برای خرید این دارو به داروخانه‌ها می‌آیند به شدت افزایش یافته است. 

عبدالاحد یکی دیگر از داروشناسان پایتخت می‌گوید، سعی ما این است که داروی بدون نسخه را به متقاضی ندهیم. وزارت صحت عامه نیز به ما دستور داده که دارو را بدون نسخه توزیع نکنیم؛ به ویژه داروهای تخدیرکننده همانند ترامادول و پیچکاری‌هایی که معتادین استفاده می‌کنند.

داروشناس حامد توردی استاد دانشگاه کابل، در صحبتی پیرامون داروهای بی‌نسخه به سلام‌وطندار گفت که ترامادول از جمله داروهای نئوروتیک (عصبی ـ روانی) است و از مشتقات تریاک به شمار می‌رود. این دارو اگر به صورت دوامدار استفاده شود، فرد را معتاد خواهد کرد. آقای توردی می‌افزاید که داروهای نئوروتیک نباید در تمامی داروخانه‌ها توزیع شوند و داروخانه‌های خاص نیز باید با هماهنگی با پزشک مربوطه دارو را در اختیار بیمار قرار دهند.

با این که وزارت صحت عامه و ریاست قوانین صحی به کلی فروش بی‌نسخۀ داروهای تخدیرکننده را ممنوع قرار داده، اما هم‌اکنون قرص ترامادول، پیچکاری‌های سی‌سی‌گان و پیچکاری‌های ترامادول که در رگ زرق می‌شوند، از جمله داروهایی است که به صورت غیرقانونی در بازار به فروش می‌رسند. عدم کنترل و نظارت درست وزارت صحت عامه بر داروخانه‌ها و همچنین توزیع دارو به صورت تجاری سبب شده تا این دارو به وفور در داروخانه‌های پایتخت و شهرهای بزرگ کشور یافت شود و به ساده‌گی در دسترس عموم قرار گیرد.