افغانستان‌ده برقرارلیک اورنه‌تیش اوچون چین قنده‌ی رول اوینه‌شی ممکن؟

سونگی بیر ییل ایچیده چین نینگ افغانستان سیاستی اینیقسه مملکت‌ده تینچ‌لیک اورنه‌تیشده رول اوینه‌شی اوستیده گپیریله باشله‌دی. اوندن آلدین چین؛ افغانستان سیاستی‌ده سیزیلرلی موقع‌گه ایگه بولمه‌گن. دنیانینگ ییریک کوچلریدن بیری سنلگن چین، افغانستان بیلن فقط 76 کیلومتر قوشمه چیگره گه ایگه. چین دولتی اوتگن اون اوچ ییل دوامیده مملکت‌نی قیته قوریش ساحه‌سیده حصه قوشدی.

مالیوی یاردم‌لر ییتکزیب بیردی. بیراق سیاسی مساله‌لرده ایریم سببلرگه کوره افغانستان‌ده دوام ایته‌دیگن اوزاق مدتلی توقنه‌شوولرگه برهم بیریش همده افغانلر یورتیده حقیقی برقرارلیک اورنه‌تیش مساله‌سی گه تشبث کورستمه‌گن.

چین دولتی‌ تینچ‌لیک مساله اوچون افغانستان گه یاردم کورستیشی رسمی کابل تامانیدن مراجعت ایتیلمه‌گنی، قاله ویرسه افغانستان مساله‌سیگه چین نینگ رقیبلریدن سنلگن امریکا و ناتوگه اعضا دولت‌لر دخل‌دارلیگی باعث چین، افغانستان مساله سیگه کم‌دن کم اره‌لشگن.

کیینگی آیلرده افغانستان‌ده تینچ‌لیک‌نی تامینلش مساله‌سی منطقه و دنیا ده‌گی ییریک کوچلر اینیقسه امریکا کوپراق اهمیت بیره باشله‌دی. رسمی کابل بیلن طالب‌لر ارا مذاکره‌لر اوتکزیش آرقه‌لی بو مملکت‌ده اون تورت ییل‌لیک توقنه‌شوولرگه برهم بیریش اوچون بار امکانلردن فایده‌لنیش کون دستوریده‌گی مهم موضوع‌لردن بیریگه ایلندی. هم افغانستان هم امریکا چین نینگ پاکستان دولتی ده‌گی نفوذینی یخشی انگله‌گن حالده رسمی پیکینگ یاردمی‌نی جلب ایتیش اوچون سیاسی یول‌لر آرقه‌لی چین‌گه مراجعت ایتگن ایدیلر.

چین رسمیلری هم بو خصوص‌ده یقیندن یاردم کورسه‌تیشگه تیار ایکن‌لیکلرینی اعلان ایتدی. چین افغانستان مساله‌سیگه بیر نیچه جهت‌دن تشبث کورسه‌تیشگه قیزیقه‌دی. بیرینچی‌دن ترورچی‌لیک، افغانستان آرقه‌لی چین خوف‌سیزلیگی‌نی تهدید ایته‌دی.

معلوم‌که چین وطنداشی بولمیش یوزلب اویغورلر افغانستان و پاکستان‌ده فعالیت آلیب باره‌دیگن ترورچی گروه‌لر آره‌سیده موجود بولیب، امکان تاپگن‌لریده چین‌گه نفوذ قیلیشنی اوزلریگه مقصد قیلیب آلگنلر.

چین دولتی‌نی امنیتی جهت‌دن اوزینی خاطر جمع قیلیش اوچون افغانستان‌ده برقرارلیک اورنه‌تیشگه قیزیقیشی طبیعی بیرنرسه.

ایکینچی جهت‌دن تینچ‌لیک حکم سورگن افغانستان‌ده، چین اوز اقتصادی منفعتی‌نی کوره‌دی. چنانکه چین دولتی افغانستان ایچکریسیده ایکی مهم اقتصادی ساحه آمو دریا نفت حوزه‌سیده نفت محصولاتلری ایشلب چیقریش همده مس عینک کانی‌گه سرمایه یاتقیزگن.

عین حالده، اوروشلر پایان تاپیشی بیلن جنوبی آسیانی مرکزی آسیا گه باغله‌یدگن ترانزیت دهلیزی افغانستان آرقه‌لی فعاللشه‌دی. منطقه بویلب تیمیر یولی ترماغی تیکلنه‌دی. چین بونده‌ی اوزگریشلرگه اوزینی منفعت‌دار دیب بیله‌دی. بوندن بیر نیچه آی آلدین افغانستان دولتی نماینده‌لری بیلن طالب‌لر وکیل‌لری اورته‌سیده، اسلام‌آباد ده بیرینچی رسمی مذاکره‌لر اوتکزیلیشی‌ده چین دولتی‌نینگ حصه‌سی بولگنی ایتیله‌دی. اوشبو مذاکره‌لر اوتکزیلمس‌دن آلدین طالب‌لرنینگ ایریم نماینده‌لرینی چین‌گه سفر قیلگن‌لیکلری باره‌سیده خبر بیریلگن ایدی.

اوشبو مذاکره‌لرنینگ ایکینچی دوریگه تیارگرلیک کوریله‌دیگن بیر زمانده، توستدن طالبان نینگ سابق رهبری ملا محمدعمر وفاتی نینگ اعلان ایتیلیشی تینچ‌لیک مذاکره‌لرینی نا معلوم وقتگه قدر کیچیکیشی‌گه سبب بولدی.

افغانستان‌ده طالب جنگریلرنینگ اوزلوک‌سیز هجوم‌لری باعث سونگی هفته‌لرده رسمی کابل بیلن اسلام‌آباد مناسباتی تره‌نگ‌لشگن. افغانستان دولتی پاکستان‌نی افغانستان‌ده برقرارلیک اورنه‌تیلیشی‌گه صداقت بیلن یانده‌شمس لیگی‌نی ایته‌دی.

طالبان رهبریتی اوستیده وجودگه کیلگن جنجل‌لر هم مساله‌نی تاباره چیگل‌لشتیرگن. پاکستان باش وزیری نینگ امنیتی مساله‌لر بوییچه مصلحت‌چیسی سرتاج‌عزیز کونی کیچه تینچ‌لیک مذاکره‌لری اوتکزیش اوچون مناسب بیر زمان ایمس لیگی‌نی ایتگن ایدی.

یقینده امریکا و چین دولت‌لری تینچ‌لیک مذاکره‌لری رسمی کابل بیلن طالب‌لر نماینده‌لری اورته‌سیده باشلنیشی باره‌سیده تاکیدله گنلر. قطار سیاست شناسلر چین دولتی‌نی پاکستانگه بولگن نفوذینی نظرگه توتگن حالده، مذکور دولت‌نی سیاسی یوللر آرقه‌لی افغانستانده‌گی موجود سیاسی معمالرنی برطرف ایتیش اوچون ایجابی رول اوینه‌شینی ایته‌دیلر.

چین دولتی‌نینگ بلند مرتبه‌لی رسمی‌سی – چین جمهور رییسی اورین باسری جناب «لین‌وان چاو» اون ایکینچی عقرب کونی پایتخت کابل‌گه سفر قیلیب افغانستان بلند مرتبه‌لی رسمیلری بیلن اوچره‌شگن ایدی. او، مملکتی‌نی افغانستان‌ده تینچ‌لیک و برقرارلیک اورنه‌تیشده ایجابی رول اوینه‌شینی تکرارله‌دی.

 

چین هیأتی نینگ کابل سفری جریانیده افغانستان بیلن چین دولتی اورته‌سیده اوچته مهم شرط‌نامه هم امضالنگن ایدی. در حقیقت اوزاق ییل‌لردن سونگ چین دولتی نینگ بلند مرتبه‌لی بیر رسمی‌سی پایتخت کابل‌ گه کیله‌دی.

کوزه تووچیلر اوشبو سفرنی چین دولتی‌نی افغانستان‌گه اعتباری آشگنیدن دره‌ک بیریشی‌نی ایته‌دیلر. یقین‌ده چین تامانی‌نی افغانستان دولتی نماینده‌لری بیلن طالب‌لر اورته‌سیده سیاسی مذاکره‌لر باشلنیشی‌نی تأکیدله گنی ایتیله‌دی.

شو کیچه کونلرده چین نینگ افغانستان بوییچه مخصوص وکیلی «دنگ‌شی جون» اسلام‌آباد گه سفر قیلگن. او، پاکستان رسمی‌لری بیلن افغانستان مسأله‌سی‌نی سیاسی یول‌لر آرقه‌لی برطرف ایتیش اوستیده بحث‌لشگن.

خلاصه قیلیب ایتیش ممکن که، چین نینگ افغانستان‌ده برقرارلیک اورنه‌تیش اوچون اورینیشلری منطقه دولت‌لری همده افغانستان خلقی‌گه امیدلر پیدا قیلگن. منطقه‌ده طالب‌لرنینگ اساسی حامی‌سی سنلگن پاکستان‌نی افغانستان‌ده تینچ‌لیک‌نی تامینلش ضرورتی اوچون کوندیرمسدن تینچ‌لیک مذاکره‌لرینی ایجابی نتیجه آلیب کیلیشی ممکن ایمس. بونده‌ی بیر مهم ماموریت عهده‌سیدن چین کبی ییریک کوچ‌نی چیقه آلیشی ممکن.

به اشتراک بگذارید:
به اشتراک گذاری بر روی facebook
به اشتراک گذاری بر روی twitter
به اشتراک گذاری بر روی telegram
به اشتراک گذاری بر روی whatsapp
به اشتراک گذاری بر روی email
به اشتراک گذاری بر روی print

این مطلب در آرشیو سلام وطندار ذخیره شده است.

اخبار و گزارش‌های سلام وطن‌دار را از شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

فیسبوک

توییتر

تلگرام