کوه‌های مرتفع و سرسبز بامیان پناهگاه امنی برای پرنده‌گان مهاجر و بومی است. گونه‌های نادری از پرنده‌گان کوچک و بزرگ، همیشه با فرارسیدن تابستان به شهر بامیان می‌آیند و پرنده‌گان بومی نیز به پیشوازشان می‌روند. اما هنوز غبار سفر از بال‌هایشان پاک نشده که سروگوش شکارچیان پیدا می‌شود.
شکارچیان پرنده با در دست داشتن دام و تله و تفنگ در کوه‌پایه‌ها کمین می‌کنند و منتظر زیباترین و نادرترین پرنده‌گان می‌مانند. هر آواز و صدای دلنشینی می‌تواند به قیمت جان یک پرنده تمام شود. آواز پرنده‌گان و صدای زوزۀ باد، در دشت‌های سرسبز و کوه‌های سربه‌فلک کشیدۀ بامیان، با صدای شلیک گلولۀ شکارچیان ماهر می‌پیچد و نظم طبیعت را برهم می‌زند. این داستان هر تابستان بامیان است.
فعالان مدنی بامیان اخیراً طی سفری به حواشی بند امیر و گفت‌وگو با بومیان منطقه، گفتند که نه‌تنها نسل پرنده‌گان نادر در حال نابودی است که بسیاری از ماهیان بند امیر نیز به دلیل ماهی‌گیری مفرط نیست‌ونابود شده اند. به گفتۀ این فعالان، بیشتر ماهیان پارک ملی، از طرف شب و به صورت غیرقانونی شکار شده و برای فروش به ولایت‌های همجوار فرستاده می‌شوند.
عبدالله شایگان، مسؤول کمیتۀ دادخواهان مبارزه با فساد اداری در بامیان، می‌گوید که اگر حکومت جلو ماهی‌گیری بی‌رویۀ ماهی‌گیران را نگیرد و بر شکار پرنده‌گان نایابی چون «باز» و «باشه» نظارت نکند، به زودی دریاچه‌های بامیان بی‌ماهی و آسمانش نیز بی‌پرنده خواهند شد.
همچنان ظهیر احسانی، عضو انجمن حامیان محیط زیست بامیان، به سلام‌وطندار می‌گوید که شکار و قاچاق پرنده‌گان باارزش و ماهی‌گیری بی‌رویه در بند امیر، توازن طبیعت را برهم زده و از سرسبزی و خرمی دشت‌ها و کوه‌پایه‌ها کاسته و به بستر دریاچه‌ها آسیب زده است. به گفتۀ آقای احسانی، طبیعت زیبا و خرم بامیان، باارزش‌ترین داشتۀ این ولایت است. اما عده‌یی سودجو طبیعت بامیان را به منبع مهم عایداتی خود تبدیل کرده اند و نابودی تدریجی سرمایه‌های طبیعی این ولایت، هیچ ارزشی برایشان ندارد.
این در حالی است که به گفتۀ محمد شریف، رییس محیط زیست بامیان، تا کنون چهل گونه از پستانداران و پرنده‌گان نادر، در فهرست حیوانات حفاظت شدۀ بامیان درج شده اند و برپایۀ فرمان رییس جمهور کشور، شکار حیوانات به ویژه پرنده‌گان نایاب، در سراسر کشور کاملاً ممنوع است و شکار حیوانات حفاظت شده جرم محسوب می‌شود.
دلالان پرنده‌های شکارشدۀ بامیان، جنس خود را در خارج کشور و در کشورهایی چون پاکستان و امارات به فروش می‌رسانند. به گفتۀ آقای لگزی فرمانده پولیس بامیان، در طی سال جاری آن‌ها توانسته اند پنج دلال و شکارچی پرنده‌گان را گرفتار کنند؛ این دلالان قصد داشتند ده قطعه باشه را از کشور خارج کنند و آن‌ها را در بازارهای جهانی به فروش برسانند.
در حال حاضر، بیش از ۵۰۰ گونه از پرنده‌گان بومی در افغانستان شناسایی شده اند؛ که از این میان، ۱۳۸ نوع آن در فهرست پرنده‌گان حفاظت شدۀ ادارۀ ملی حفاظت از محیط زیست کشور قرار گرفته اند.
